Hoe gaat het met de fruitteelt in Zeeuws-Vlaanderen? Het blijkt een openingsvraag die vooral een ernstige en zorgelijke blik oplevert. ,,De fruitteelt in dit gebied verkeert al een aantal jaren in zwaar weer'', zegt Van Waes terwijl hij een kop koffie inschenkt. Hij schat dat er nog zo'n 25 actieve fruittelers zijn in Zeeuws-Vlaanderen. ,,Maar dat aantal zal de komende jaren vlot afnemen'', zo verwacht hij. De belangrijkste reden daarvoor is het ontbreken van zoet water, waardoor telers machteloos staan tegen nachtvorst en droogte. ,,Omdat we de afgelopen twee jaar met beide te maken gehad hebben, zie je dat telers moedeloos worden. Ik verwacht daarom dat veel boomgaarden uiteindelijk weer akkerbouwgrond zullen worden.''

Van Waes heeft zich de afgelopen jaren zoveel mogelijk proberen in te dekken tegen weercalamiteiten. Zo beschikt hij over druppelbevloeiing en zitten alle jonge percelen onder hagelnetten. ,,Daarmee heb ik al meerdere keren het verschil kunnen maken tussen een goede oogst en een volledige misoogst'', zegt hij. Toch is het maar de vraag of deze maatregelen afdoende zijn (en blijven) bij toenemende weers-xtremen. De fruitteler laat zien dat in zijn gebied nog steeds sprake is van een fors neerslagtekort.

,,Normaal valt hier zo'n 850 millimeter per jaar. Afgelopen jaar zijn we op 583 millimeter blijven steken en sindsdien is er niet veel bijgekomen. Wat doet zoiets bij de start van het seizoen? Hoe reageren de bomen hierop? Ik ben er vooralsnog niet gerust op...''. Volgens Van Waes zal risico-management een steeds belangrijkere factor worden om fruitteler te kunnen blijven. ,,Ik ben daarom blij dat we er een akkerbouwtak bij hebben, waardoor we nooit helemaal met een misoogst komen te zitten'', zo benadrukt hij nog maar een keer.

Van Waes zo veel mogelijk vooruit te kijken en risico's af te dekken, al bepaalt de natuur nog steeds wat er werkelijk gebeurt. Zo kreeg hij afgelopen seizoen te maken met een flinke invasie van groene appelwants, die afkomstig waren uit omringende aardappelpercelen. ,,De aardappel is een belangrijke waardplant voor wantsen, dus we konden ze ook wel een beetje in de boomgaard verwachten. Maar dat ze zich zo massaal zouden ontwikkelden, dat hadden we nou ook weer niet voorzien'', zo blikt hij terug. Waar de fruitteler voorheen zou hebben gekozen voor een bespuiting langs de randen met Calypso, gebruikte hij nu het nieuwe insecticide Sivanto Prime. ,,Een belangrijke reden om Sivanto Prime te gebruiken is dat het middel veilig is voor nuttige insecten. Als je het hele seizoen bezig bent om nuttigen te sparen - met name tegen de perenbladvlo, dan is het doodzonde om dit in één keer van de kaart te vegen met een zwaar insecticide.'' Volgens Van Waes is het al lastig genoeg om op zware klei een prettig klimaat te kweken voor nuttigen, zoals oorwormen. ,,Alles wat we daarin opgebouwd hebben moeten we dus vooral koesteren.''

Dat de bespuiting met Sivanto Prime het afgelopen seizoen zo effectief is geweest, is volgens Van Waes niet alleen toe te schijven aan het middel zelf, maar ook aan het moment van spuiten. ,,Ik heb Sivanto toegepast richting het eind van de volle bloei van de Boskoop. Dat moment is blijkbaar precies goed geweest, want het resultaat was super.'' Volgens de fruitteler is zo'n voltreffer ook echt noodzakelijk omdat Sivanto Prime maar één keer per twee jaar mag worden toegepast. ,,Met de wetenschap dat middelen steeds vaker maar heel beperkt toegepast mogen worden, zullen we als fruittelers nog scherper en gerichter moeten werken. We kunnen het ons niet meer veroorloven om mis te schieten, want een tweede kans is er steeds vaker niet meer.'' Zelf probeert hij zijn kennis en ervaringen rondom het spuitmoment goed te documenteren, te digitaliseren, te analyseren en te delen met specialisten en adviseurs. ,,Op die manier kunnen we de middelen die ons nog resten in ieder geval goed onderbouwd en zo gericht mogelijk inzetten'', zo besluit Van Waes.