Camera-gestuurd schoffelen in ijsbergsla

Peter Schraven van tuinbouwbedrijf Compliment BV. in Volkel (N-Br.) schoffelt eind juni een perceel ijsbergsla in de buurt van Odiliapeel. Omdat de schoffels niet diep genoeg door de grond gaan, draait hij het steunwiel van zijn camera-gestuurde schoffelmachine een paar centimeter naar beneden. ,,Door de droogte willen de schoffels moeilijker de grond in dan anders. Zeker op dit lemige stuk moet ik regelmatig even van de trekker af om de machine bij te stellen'', vertelt hij.

Schraven werkt nu voor het vierde jaar met de camera-gestuurde Robovator, een machine waarmee niet alleen tussen de rijen, maar ook in de rijen wordt geschoffeld. Elk rij beschikt over een camera die het onkruid onderscheid van het gewas. De achterop gemonteerde schoffels gaan razendsnel om het gewas heen en weer en verwijderen het onkruid. Behalve in ijsbergsla, wordt de machine ook in radicchio rosso, bleekselderij en Chinese kool ingezet. Voor de laatste twee gewassen - die vier in plaats van vijf gewasrijen per bed hebben - moet één schoffelelement naar boven worden geplaatst.

Milieukeur laat je anders naar gewasbescherming kijken

Tuinbouwbedrijf Compliment teelt sinds 2014 al zijn groenten onder Milieukeur. Volgens Peer Schraven gaat het daarbij niet eens zozeer om de eisen - 'daaraan is doorgaans goed te voldoen' - maar draait het vooral om bewuster telen. ,,Door die eisen neem je gerichtere beslissingen en word je innovatiever.''

Waarderen de klanten dat jullie alle groenten onder Milieukeur telen? En levert het jullie financieel gezien ook iets op? ,,Nou, niet echt...'', bekent Peer Schaven meteen maar. ,,We zijn er destijds mee begonnen om ons te kunnen onderscheiden in de markt. En daarbij hadden we gehoopt op een kleine geldelijke meerwaarde. Die is er tot dusver niet gekomen. Maar dat betekent niet dat telen onder Milieukeur geen waarde voor ons heeft. Door de gestelde eisen zijn we bewuster met gewasbescherming bezig en nemen we gerichtere beslissingen. Dat zie ik als winst.''

Volgens Schraven is Milieukeur - dat sinds kort ook de internationale naam PlanetProof draagt - méér dan alleen een setje richtlijnen en criteria. ,,Door je erin te verdiepen merk je dat er soms milieuvriendelijkere alternatieven zijn om ziekten, pla-gen of onkruiden te bestrijden. Zo hebben we onder meer een Robovator-schoffelmachine aangeschaft die ook tussen de planten kan schoffelen. Zonder Milieukeur hadden we die waarschijnlijk nog niet gehad. Ook hebben we vol ingezet op het maken van bodemscans, waardoor we nu veel gerichter bekalken en bemes-ten - en hebben we een geavanceerde veldspuit met onder meer luchtondersteuning, sectie-afsluiting en 90 procent driftreduceren-de doppen aangeschaft. Door al deze technieken en maatregelen hebben we veel bonuspunten gehaald zijn we tegelijkertijd flink gedaald in milieubelastingspunten.''

Ook de inzet van ziekte- en plaagresistente rassen krijgt door Milieukeur net even wat meer aandacht, zo stelt Schraven. Hij noemt in dit kader de proeven die het met onder andere luis- en meeldauwresistente rassen. ,,Daarmee behalen we weliswaar nog geen superresultaten, maar het draagt wel bij aan een bredere aanpak van ziekten en plagen. Al met al word je er innovatiever door.''bedrijf uitvoert in ijsbergsla

Soms is het puzzelen

Hoewel telen onder Milieukeur volgens Schraven 'normaal gesproken goed te doen is', zijn er situaties geweest dat het behoorlijk puzzelen was om aan de gestelde criteria te voldoen. Zo werden er twee jaar geleden na de enorme wateroverlast in het gebied behoorlijk meer fungiciden gebruikt om gewassen te redden. ,,In die periode hebben we helaas een paar percelen moeten afmelden voor Milieukeur, omdat ze anders geheel verloren zouden gaan. Gelukkig is daar een calamiteitenregeling voor, al wordt er wel streng gekeken of je ervoor in aanmerking komt.'' Verder blijft het in bepaalde teelten lastig om milieuvriendelijk te werken, zoals bijvoorbeeld bij de onkruidbestrijding in peen.

Een belangrijk voordeel voor het bedrijf is dat het een behoorlijk groot areaal aan teelten heeft. ,,Wij hebben echt kunnen investeren op Milieukeur; voor kleinere bedrijven is dat veel lastiger'', aldus Schraven.

Verantwoord ondernemen

Door de bredere introductie van de PlanetProof zijn de criteria dit jaar wat minder streng geworden. De middelenlijst is nu generiek geworden voor alle teelten. Wat Schraven betreft had deze versoepeling niet gehoeven. ,,Daarmee valt het onderscheidende van het keurmerk namelijk ook een beetje weg.'' Niettemin blijft hij de basisgedachte van het keurmerk ondersteunen. ,,We zijn er nu vier jaar mee bezig en wat mij betreft is de balans positief. Financieel zijn we er helaas niets mee opgeschoten, maar op het gebied van milieuvriendelijk en maatschappelijk verantwoord ondernemen zie ik wel winst. Milieukeur laat je hoe dan ook anders naar gewasbescherming kijken.''

IJsbergsla

Planten, schoffelen en oogsten in beeld

In juni wordt er zo'n drie dagen per week ijsbergsla geplant. Per dag kan met deze machine ongeveer twee hectare worden geplant.

De plantmachine wordt gevuld met kratten met perspotjes. Per hectare worden er 85.000 plantjes uitgezet.

Voor een goede start van de plantjes wordt er een beetje KAS in de rijen meegegeven.

Compliment beschikt over een camera-gestuurde schoffelmachine (Robovator). Hiermee kan niet alleen tussen de rijen, maar ook in de rijen (dus tussen de planten) worden geschoffeld.

Elk rij heeft een camera die het onkruid onderscheid van het gewas. De achterop gemonteerde schoffels gaan razendsnel om het gewas heen en weer en verwijderen het onkruid.

Chauffeur Peter Schraven zet de schoffels een fractie lager. ,,De grond is nu vrij droog en hard; dat maakt het werk wat lastiger.'' De schoffelcapaciteit schommelt rond drie à vier hectare per dag.

De oogstploeg bestaat volledig uit Poolse mede- werkers. De 'bemanning' van de oogstwagen (met vooral vrouwen) bestaat uit 18 snijders en 4 laders en chauffeurs.

De oogstwagen kan maximaal 11 bedden in één werk-gang meenemen. Meestal worden de kroppen direct in plastic verpakt. De zakjes hangen als een schort rond het middel van de snijders.

Afhankelijk van het oogsttijdstip (of de wens van de afnemer) gaan er 10 of 12 kroppen in een doos. Het gewicht per krop ligt tussen de 500 en 800 gram.

In het hoogseizoen wordt er dagelijks ongeveer 1,5 hectare ijsbergsla geoogst.

Bij aankomst op het bedrijf wordt de ijsbergsla meteen terug gekoeld naar ca. 4°C en in de koelcel gezet. Ca. 60 procent van de oogst gaat naar retailers, de rest wordt via dagelijkse handel verkocht.

Behalve ijsbergsla teelt Compliment ook Chinese kool, bleekselderij, radicchio rosso, snackpeen en knolvenkel (foto). Het totale areaal groenten schommelt rond de 450 hectare.

IJsbergsla planten

Ijsbergsla planten bij Tuinbouwbedrijf Compliment.

+Colofon