Bijen niet geschaad door gecoat zaad

In een zeer grote veldproef in Mecklenburg-West Pomerania in Duitsland heeft Bayer samen met diverse externe wetenschappers gekeken naar het effect van met neonicotinoïde gecoat koolzaadzaad op de gezondheid van honingbijen en wilde bijen. De resultaten van deze studie zijn gepubliceerd in zes artikelen in het wetenschappelijk tijdschrift Ecotoxicology. Uit deze studie blijkt dat koolzaad behandeld met clothianidine geen negatief effect heeft op de gezondheid van bijen.

Het gaat om één van de grootste veldstudies die ooit naar bijengezondheid is gedaan. Voor de studie is 800 hectare behandeld koolzaad, verspreid over een testgebied van 65 km², ingezaaid. Tegelijk is 600 hectare onbehandeld koolzaad in een ander testgebied van ook 65 km² gezaaid. De gebieden waren zo gekozen dat bijen niet heen en weer konden vliegen tussen de gebieden.

De studie is behalve door zijn omvang, ook uniek omdat is gekeken naar het effect van gecoat zaad op zowel honingbijen (Apis mellifera) als de hommel Bombus terrestris en de wilde bij Osmia bicornis. Daarbij is gekeken naar een groot aantal verschillende aspecten, o.a. het door de bijen verzamelde stuifmeel, de aanwezigheid van clothianidine in stuifmeel, nectar en honing, de ontwikkeling van hommelvolken, de gezondheid van honingbijen en de reproductie van de solitaire bijen.

De uitkomsten waren helder. Het behandeld koolzaad bleek niet schadelijk voor honingbijvolken en de onderzochte wilde bijen. Uit testen gedaan op stuifmeel en nectar blijkt dat de blootstelling van bijen aan clothianidine laag is. De gevonden concentraties kwamen overeen met concentraties gevonden in eerdere studies.

Duidelijk is dat de in het verleden toegelaten gecoate koolzaadzaden veilig door boeren kunnen worden gebruikt. Het zou voor boeren en bijen goed nieuws zijn als het tijdelijk verbod op deze toepassing van wordt opgeheven. Het gebruik van gecoate zaden is uiterst effectief en het voorkomt de inzet van insecticiden die volvelds worden gespoten. Duidelijk is dat de teelt van koolzaad door het tijdelijk verbod voor boeren in een aantal gebieden minder aantrekkelijk is geworden. Dit is ook jammer voor de bijen, omdat minder bloeiend koolzaad  minder voedsel betekent.

Afb. 1. Projectleiders Wiegand en Rolke beoordelen de bijengezondheid 

Bekijk ook het officiële persbericht voor meer achtergronden.