'Pythium drijft hyacintenteelt steeds meer in het nauw'

,,Pythium is zonder meer probleem nummer één in de hyacinten. Vooral de teelt van de fijnwortelige Pearls komt hierdoor steeds meer in de verdrukking.'' Dat zegt Klaas Troost van Agrifirm-GMN in Voorhout (Z-H). Als specialist bloembollen heeft hij zich de afgelopen 20 jaar gespecialiseerd in de teelt van hyacint. Bloembollen Koerier sprak met hem over de belangrijkste uitdagingen in deze teelt.

Klaas Troost van Agrifirm-GMN in Voorhout (Z-H). Als specialist bloembollen heeft hij zich de afgelopen 20 jaar gespecialiseerd in de teelt van hyacint.

Om te beginnen: hoe staat het met hyacintenteelt in de Bollenstreek?

,,Hyacint is nog steeds een van de belangrijkste gewassen hier in de Bollenstreek. Veel bedrijven zijn al generaties lang actief in deze teelt en juist dat feit laat zich helaas steeds meer gelden.... Er is – met name in het verleden – behoorlijk wat roofbouw gepleegd met soms zeer nauwe rotaties van 1-op-3 of 1-op-4. Een flink aantal percelen is daardoor zwaar besmet geraakt met Pythium en daardoor zo goed als 'uitgeteeld' voor hyacint. Bovendien is de druk op grond door onder andere huizen- en wegenbouw enorm toegenomen, waardoor geschikte grond voor hyacinten steeds schaarser wordt. We zien daarom dat de teelt verschuift naar de Haarlemmermeer, de kop van Noord-Holland en Drenthe.''

U zegt dat vooral Pythium een zware wissel trekt op de hyacintenteelt. Hoe zit dat?

,,Pythium is zonder meer probleem nummer één in hyacint. Van de grofweg 300 hectare die ik als adviseur onder mijn hoede heb, heeft zeker een derde serieuze problemen met Pythium. Dat geeft wel aan hoe zwaar deze ziekte op de teelt drukt.

Van de drie belangrijkste bloedlijnen – de Pearls, de A-lijn en de Delftsblauwen – hebben met name de Pearls veel last van Pythium. Dat komt vooral door het fijne wortelstelsel dat maar weinig weerstand kan bieden aan deze schimmel. Daar komt bij dat de schimmel kan muteren, waardoor fungiciden er steeds minder vat op krijgen en er ook steeds hogere doseringen moeten worden gebruikt. Al met al een zorgelijke situatie waar we voorlopig geen kant-en-klare oplossing voor hebben.''

Wat kunnen telers doen tegen Pythium?

,,Allereerst is het belangrijk om een ruime vruchtwisseling toe te passen van minimaal 1-op-5, maar liever nog 1-op-6. Daarmee voorkom je dat Pythium zich te veel vermeerdert, waardoor de tuin langzaam maar zeker uitgeteeld raakt. Verder moet de waterhuishouding goed op orde zijn, want natte grond is pythium-grond. Vooral voor de Pearls zijn deze twee factoren van groot belang: deze soort kun je eigenlijk alleen succesvol telen op Pythium-vrije grond. Kennis rondom de teeltgeschiedenis van de grond en een nauwkeurige perceelselectie op basis van de verwachte ziektedruk zijn daarom steeds vaker doorslaggevend voor het wel of niet slagen van deze teelt.

Verder is het belangrijk om te werken aan het verhogen van het organische stofgehalte. De meeste zandgronden hier zitten rond de 2 à 2,5 procent organische stof, maar uit onderzoek weten we dat Pythium zich veel minder thuis voelt op gronden met een hoger organische stofgehalte. Daarom zeggen wij: probeer met je grond boven de 3 procent te komen. Veel telers werken hieraan door jaarlijks compost of andere vormen van organische mest op te brengen. Helaas kan dat niet met grote stappen vanwege de beperkingen in het mestbeleid, maar toch: alle kleine beetjes helpen.''

En met gewasbeschermingsmiddelen: wat is daar mogelijk?

,,Ons belangrijkste wapen op dit moment is een veur- of bedtoepassing met Ridomil Gold® tijdens het planten. Daarmee kun je de schimmel onderdrukken en de aantasting beperken. Belangrijk hierbij is wel dat de grond goed vochtig is, waardoor het middel maximaal door de grond wordt verspreid.

Verder kan er middels de bolontsmetting ook nog een extra tik worden uitgedeeld aan de schimmel. Behalve met Captan® – dat naast Fusarium ook in lichte mate Pythium bestrijdt – kan dat door toevoeging van Previcur Energy in het dompelbad. In meerjarige proeven hebben we gezien dat dit middel een duidelijke meerwaarde heeft tegen Pythium. Of anders gezegd: de veldjes met Previcur Energy waren er heel duidelijk uit te halen.

Ook bij waterbroei van hyacinten, waarbij het preventief kan worden meegegeven aan het proceswater, kan Previcur Energy een belangrijke bijdrage leveren aan het voorkomen van Pythium. Hoe dan ook is dit effectiever en efficiënter dan 'wachten' op een mogelijke besmetting en vervolgens moeten kiepen (water verversen, red.). Dat is niet alleen heel veel werk, maar de wortels moeten dan ook weer opnieuw op gang komen.

De komende jaren verwacht ik dat vooral de bedrijven met Pearls steeds meer gaan werken met Previcur Energy. De resultaten met dit middel zijn zonder meer veelbelovend, dus als je daarmee besmettingen met Pythium kunt indammen, dan zou ik dat zeker doen.''

Tot slot: U heeft een flink aantal tegen maatregelen tegen Pythium opgenoemd. Kunnen telers de strijd tegen de schimmel daarmee winnen?

,,Nee, die strijd gaan we niet winnen. De schimmel zal altijd weer een weg vinden om toe te slaan – ondanks alle maatregelen die we ertegen nemen. Mede om die reden wordt er nu ook onderzoek gedaan om de teelt uit de grond te halen – onder andere met potgrond in plastic folie. Het gaat echter nog jaren duren voordat dit – mogelijk – praktijk gaat worden. Bovendien zijn de kosten zodanig hoog dat hyacinten de komen jaren echt nog wel in de grond worden geteeld.

Zelf vind ik dat we strijd tegen Pythium ook niet hoéven te winnen, als we de schimmel maar voldoende onder controle kunnen houden. Daarvoor moeten we wel alle bestrijdingsmogelijkheden aangrijpen – zowel chemisch en niet-chemisch. Nieuwe middelen – zoals Previcur Energy – zijn daarbij van groot belang. Niet alleen heel feitelijk om ziekten te bestrijden, maar ook om een kleine teelt als hyacinten voldoende toekomstperspectief te geven.''