Hopen dat er goede jaren tussen blijven zitten
Of ze fruittelers zijn in hart en nieren? ,,Absoluut! Anders moet je écht niet aan dit vak beginnen'', zeggen Wouter (24) en Richard (31) Vermue uit Borssele (Zld.). De broers zitten nu acht jaar in het bedrijf, samen met hun ouders Jaap en Petra. Afgelopen najaar hebben ze een naburig fruitteeltbedrijf aangekocht en daarmee het bedrijfsareaal in één klap met 15 hectare vergroot. ,,We hoeven ons voorlopig dus niet te vervelen'', aldus de broers.
'Stop de uittocht van middelen'
Gevraagd naar de grootste uitdaging voor de komende jaren noemen de broers als eerste de bestrijding van perenbladvlo en appelbloesemkever. ,,Er vallen steeds meer middelen weg die we eigenlijk niet kunnen missen. En wat er overblijft aan middelen krijgt dusdanige beperkingen opgelegd dat je er in de praktijk maar weinig meer aan hebt. Op die manier komen we als teler steeds meer met de rug tegen de muur te staan'', zo geeft Richard zijn kijk op zaak weer. Vooral het gevoel dat hij in de toekomst wellicht toe moet geven op kwaliteit zit hem dwars. ,,Ik ben namelijk geen fruitteler geworden om mijn appels en peren door beestjes te laten aanvreten.'' Beide broers hopen dat de 'uittocht' van chemisch middelen zoveel mogelijk wordt beperkt en dat er ondertussen nieuwe, groene strategieën worden ontwikkeld tegen deze plagen. ,,Maar geef ons wel even de tijd om over te schakelen. Nu verdwijnen er middelen zonder dat er een goed alternatief tegenover staat.''
Om niet teveel in mineur te eindigen willen de broers graag nog even benadrukken dat ze het 'mooiste beroep ter wereld' hebben. ,,Ondanks de zorgen die er zijn, beginnen we straks weer aan een nieuw seizoen met nieuwe uitdagingen. Ik heb daar nu alweer zin in'' , zegt Wouter. Richard hoopt dat er de komende jaren ook weer een aantal 'positieve uitschieters' - zoals 2017/2018 - tussen zitten. ,,Want dat soort jaren maken het vak toch wel een stukje plezieriger.''
Twee kapiteins op een schip... Gaat dat wel goed?
,,Ja hoor, dat gaat prima'', zegt Wouter met een ingetogen lachje. ,,We verschillen wel eens van mening, maar hebben eigenlijk nooit ruzie. Belangrijk is dat we op dezelfde manier tegen het vak aankijken. We willen vooral een mooi product leveren, waar we alles voor opzij zetten. Die passie heb je ook echt nodig om fruitteler te blijven.'' Zijn broer Richard valt hem bij en zegt: ,,Gelukkig wisten we allebei al vroeg dat we in het bedrijf wilden. Mede daardoor hebben onze ouders alles goed up-to-date gehouden en de nodige voorberei-dingen kunnen treffen voor onze instap. De aankoop van een tweede bedrijf, afgelopen november, zie ik als een hele belangrijke stap naar de toekomst. We zijn nu groot genoeg om er drie inkomens uit te halen. Al moeten we dat de komende jaren allemaal nog wel waar gaan maken...''
'Hekel aan papierwerk'
Gevraagd naar de momenten van het jaar waar de broers het meest naar uitzien, noemen ze beide de periode vanaf de bloei tot en met de oogst. ,,Dat is tijd waar je als fruitteler het ver-schil kunt maken. Je moet scherp zijn, overzicht houden en in korte tijd veel werk verzetten. Van die hectiek - met soms ook wel wat stress - houden we allebei wel'', zegt Wouter.
Waar de broers zeker niet van houden - of beter gezegd: een regelrechte hekel aan hebben - is administratief werk. Vooral de 'papierwinkel' rondom zaken als PlanetProof, GlobalGap en GRASP (onderdeel GlobalGap gericht op veiligheid en welzijn van het personeel, red.) vinden ze een crime. ,,We moeten ons tegenwoordig voor zoveel zaken verantwoorden; dat voelt gewoon niet lekker. We doen ons uiterste best voor ons product en voor onze mensen; dat is in mijn ogen niet meer dan normaal. Maar dan toch telkens die controles...'', zucht Wouter. Ook Richard vindt het allemaal 'wel erg veel', te meer ze er geen cent extra voor krijgen. ,,Ik snap dat controle nodig is om zaken als voedselveiligheid zo veel mogelijk te waarborgen. Maar dan moet dat ook gelden als we bij tekorten producten uit bijvoorbeeld Polen halen. Of is de voedselveiligheid dan in één keer minder belangrijk...?'', zo vraagt hij zich af. Hoe dan ook zijn beide broers blij dat hun moeder de administratie nu nog grotendeels oppakt. ,,Maar een keer zullen wij er ook aan moeten geloven...'', zegt Wouter met een knikje naar zijn broer.
Wouter (24, links) en Richard (31) Vermue hebben samen met hun ouders Jaap en Petra een fruitteeltbedrijf in Borssele (Zld.). Op twee locaties van samen 66 hectare telen ze appel (36 ha, Elstar, Jonaprince, Jonagold, Wellant, Junami, Cox, Goudreinet en Golden D.) en peer (30 ha, Conference, Doyenne en Lucas).
Hoogte- en dieptepunten
Wanneer de broers terugblikken op de hoogte- en dieptepunten van de afgelopen acht jaar, komen toch vooral de laatste twee seizoenen naar boven drijven. Wouter: ,,Seizoen 2017/2018 is een geweldig jaar voor ons geweest, met name voor wat betreft de appels. We hadden een goede oogst met amper kroet en prijzen die ruim boven een euro per kilo lagen. Van dat soort jaren moeten we het hebben om als bedrijf vooruit te kunnen komen.'' Ook afgelopen seizoen was een bij-zondere vanwege de extreme droogte. Richard vertelt dat ze volop beregend hebben met water uit een eigen bassin, dat aangevoerd wordt via de landbouwwaterlei-ding. ,,Dat bassin ligt er al zeker vijftien jaar, maar we hebben er nog nooit zo goed van kunnen profiteren als afgelopen seizoen. De appels zijn misschien wat aan de kleine kant gebleven, maar we hebben veel kilo's kun-nen oogsten. Daarmee kunnen we de matige prijzen van dit moment toch nog enigszins compenseren.''
Hoewel er met de aankoop van een naburig bedrijf een flink areaal peer is bijgekomen, voelen de broers zich toch net iets meer appelteler dan perenteler. ,,De teelt van appels vraagt wat meer kennis en aandacht dan de perenteelt. Je kunt er zogezegd meer vakmanschap in kwijt'', vindt Wouter. Richard voegt toe dat de teeltrisico's van peren ook net iets kleiner zijn dan die van appels. ,,Peren zijn wat beter bestand tegen hagel en nachtvorst; daardoor kun je die teelt er makkelijker bij hebben dan appels. Verder levert klasse 2 peren altijd nog wat geld op, terwijl klasse 2 appels zo goed als waardeloos zijn. Bij appels moet je er dus net iets meer bovenop zitten en dat ligt ons wel.''
'Met Elstar komen we het verst'
Hoewel het areaal peren nu bijna zo groot is als het areaal appels, verwachten de broers niet dat peren de grootste teelt wordt. ,,De afgelopen jaren hebben we - tegen de trend in - meer Elstar aangeplant. Dat is deels vervanging, maar deels ook een bewuste uitbreiding van de appelteelt'', zo geeft Richard aan. Met clubrassen heeft hij desgevraagd niet zoveel op. ,,Die zouden eigenlijk een meerprijs op moeten leveren, maar daar hebben wij de afgelopen jaren niet veel van gemerkt. Bovendien mag je ze niet zelf sorteren, terwijl ons dat eigenlijk wel past. Wij richten ons daarom liever op de Elstar, want daar komen we voorlopig het verste mee.''
Hoewel beide broers erkennen dat peer (Conference) de afgelopen jaren gemiddeld genomen een betere en stabielere teelt was dan appel, hebben ze hun twijfels of dit de komende jaren zo blijft. ,,Natuurlijk heeft Nederland het beste klimaat om Conference te telen, maar in landen als Polen worden ze ook steeds slimmer en kunnen ze het onderhand ook. Het is dus maar de vraag of je nog steeds alle kaarten op de perenteelt moeten zetten...'', aldus Wouter.