Het is begin februari en het zonnetje laat zich eindelijk weer eens zien na een reeks van grijze dagen. Pootgoedteler Marcel Aling zit samen met adviseur Arjen Bijlsma van Hoogland BV in de bedrijfskantine en bespreekt met hem de laatste actualiteiten binnen de akkerbouw. Aling legt zijn telefoon op tafel met het bericht dat de bietenprijs voor 2022 op ruim €68 per ton uitkomt. Beide knikken tevreden, al zijn er daarvoor al heel wat ‘regelgevingszaken’ de revue gepasseerd die ze veel minder bevalt. ,,De bufferstroken, de ecoregeling… Ik word er bepaald niet vrolijk van’’, zegt Aling. ,,En het ergste is dat er vreselijk kromme regels tussen zitten die precies het omgekeerde bewerkstelligen dan de bedoeling is.’’ Als voorbeeld geeft hij de kudde schapen van een collega-boer die de slaperdijk binnen zijn percelen mooi kort en meteen ook stevig houdt. Binnen de ecoregeling is dat echter een belemmering – en zou het weghalen van de schapen zelfs een upgrade van brons naar zilver opleveren. ,,Snap jij het dan nog….?’’, zegt hij hoofdschuddend. Ook Bijlsma vindt dat het de akkerbouwer steeds moeilijker wordt gemaakt om zijn vak uit te oefenen. ,,De meeste bedrijven hebben echt wel oog voor zaken als landschap en milieu. Maar de eisen daaromtrent stapelen zich nu wel heel erg snel op en zijn dan ook nog eens heel vaag of krom. Ik snap heel goed dat dit een hoop frustratie en ergernis oplevert.’’

Voor wat betreft de virusbestrijding is het seizoen ook redelijk goed verlopen. Omdat de luizen uitzonderlijk vroeg aanwezig waren, is Aling ook al heel vroeg gestart met de bestrijding. ,,Meestal zie ik op de rozenstruiken in de tuin al wanneer de eerste luizen er zijn en we dus aan de bak moeten. Wat dat betreft zit ik er flink bovenop en wacht ik niet tot er iets in de gele vangbakken gevonden wordt’’, zo geeft hij zijn strategie weer.

Aling begint met spuiten wanneer zo’n 30 procent van de aardappelen boven staat. De eerste twee à drie weken wordt er een strak drie- tot vierdaags schema aangehouden met minerale olie (1 liter per dag) en – als de temperatuur dat toelaat – ook een pyrethroïde. Daarna volgt er een eerste ronde met een luisdoder – Gazelle® of Antilop® – en na weer twee weken wordt er opnieuw een luisdoder gespoten, meestal Sivanto Prime. Volgens Bijlsma is Sivanto Prime een belangrijke schakel in de virusbestrijding. ,,Dit systemische middel grijpt op drie verschillende plaatsen in de plant aan waardoor het een zeer goede en betrouwbare luisdoding geeft. Die zekerheid is ontzettend veel waard, vooral wanneer je zoals Aling helemaal gefocust bent op de stammenteelt. Dan mág er eigenlijk niks misgaan in de virusbestrijding.’’

Bijlsma maakt zich wel wat zorgen over het zeer krappe aanbod van luisdoders. ,,Feitelijk hebben we nog maar twee werkzame stoffen – die van Gazelle en Antiop (acetamiprid, red.) en die van Sivanto Prime (flupyradifurone, red.). Hoewel er nog geen aanwijzingen voor zijn, blijft het risico van resistentievorming bij deze twee stoffen zeer reëel aanwezig. Daarbij komt dat de pyrethroïdes steeds minder werkzaam lijken te worden en daar dus ook steeds minder van verwacht mag worden. Al met al lopen we met de luisbestrijding in pootaardappelen dus over een zeer dun koord.’’

Aling voegt toe dat na het verbod op Actara (dat tot een aantal jaren geleden als grondbehandeling kon worden ingezet, red.) en volgend jaar het (waarschijnlijke) verbod op Vydate® (dat een nevenwerking heeft tegen luizen, red.), het sowieso weer lastiger wordt om de luizen onder controle te houden. ,,Met schoon pootgoed beginnen was al heel belangrijk, maar wordt in de toekomst nog veel belangrijker’’, zo stelt hij. Verder benadrukt hij ook nog maar een keer het belang van een scherpe selectie. ,,We zitten daar als bedrijf heel strak op, met maximaal 20 hectare per persoon en dan ook vijf dagen per week selecteren. En daar doen we de komende jaren ook geen concessies aan!’’

Komende seizoen wil Aling – als test - op twee à drie hectare pootgoed een strodek aanbrengen. Daarbij moet de (gele) kleur van het stro voor desoriëntatie bij de luizen zorgen, waardoor ze niet op het gewas landen. ,,Uit Franse proeven is gebleken dat dit voor een flinke reductie van luizen én virus kan zorgen. Daarom ga ik er maar eens mee aan de slag. Maar laat ik eerlijk zijn: ik verwacht er geen wonderen van en ik zie ook wel een beetje op tegen het extra werk dat hiermee gemoeid is. Ik hoop alleen dat het weer wat nieuwe kennis oplevert rondom luisbestrijding, want dat kunnen we heel goed gebruiken’’, zo motiveert hij zijn keuze. Ook Bijlsma verwacht niet dat een strodek dé oplossing tegen virus zal zijn, al juicht hij het initiatief wel toe. ,,Als jij de proef doet, dan zorg ik voor twee luizenvangbakken, waardoor we de verschillen tussen wel en geen strodek ook feitelijk kunnen vaststellen’’, zo belooft hij alvast.

Als structurele oplossing zou Bijlsma liever zien dat er (nog) meer werk wordt gemaakt van veredeling op virusresistentie. ,,Daar ligt volgens mij de sleutel voor de toekomst – al dan niet met hulp van nieuwe veredelingstechnieken zoals Crispr-Cas’’, zo blikt hij alvast vooruit. De komende jaren blijft de sleutel echter liggen bij een strak en sluitend spuitschema met minerale olie en chemische luisdoders. ,,Want laten we daar heel duidelijk over; zonder chemie redden we het in de pootgoedteelt niet.’’

^{Gazelle® en Antilop® zijn geregistreerde handelsmerken van Certis Europe}

^{Vydate® is een geregistreerd handelsmerk van Corteva Agriscience}