'Stap voor stap verder in vleesvarkens en akkerbouw'

Na tien jaar in maatschap te hebben geboerd, nam Paul Horevoorts (35) in Alphen (N-Br.) in 2016 het ouderlijke bedrijf over. Met 2100 vleesvarkensplaatsen en ruim 90 hectare akkerbouw is het werk in de stal en op het land ongeveer fiftyfifty verdeeld. ,,Vooral die afwisseling vind ik mooi. Ik zou beide takken niet willen missen'', zegt hij. Het akkerbouwplan omvat een flinke reeks gewassen waaronder aardappelen, bieten, plantuien en diverse conserventeelten. Hoewel alle gewassen hem even lief zijn, heeft de bietenteelt zijn bijzondere interesse. ,,Mijn opa en vader waren altijd al erg enthousiast over de bietenteelt; dat heb ik kennelijk overgenomen.''

Wanneer wist je dat je akkerbouwer wilde worden?

,,Al vanaf de basisschool wist ik zeker dat ik boer wilde worden. Elk vrij uur liep ik achter mijn vader aan, de schuur in en het land op. Het was zo vanzelfsprekend dat ik nooit een ander beroep heb overwogen. Vanaf mijn achtste had ik al een eigen moestuin. Het planten telen zat er dus al vroeg in. Ook op de HAS ben ik niet op andere gedachten gekomen: ik wist zeker dat ik thuis aan de gang wilde.''

Wat is er veranderd sinds je het akkerbouwbedrijf hebt overgenomen?

,,Tijdens de maatschap zijn we gestopt met de zeugenhouderij en alleen met vleesvarkens verdergegaan. Behalve dat deze tak beter matcht met de akkerbouw, was deze specialisatie ook nodig om mee te kunnen met de toenemende eisen rondom milieu en welzijn. Daarnaast hebben we de schorseneren uit het bouwplan gehaald, vooral vanwege de zware bodembelasting. Deze teelt heb ik vervangen door plantuien, wat tot nu toe prima bevalt.

De belangrijkste investering is de bouw van een aardappelbewaarplaats in 2018. Hier kunnen we ongeveer 730 ton fritesaardappelen in kwijt. Dat is ongeveer een derde van de totale oogst; het grootste deel leveren we dus nog steeds direct afland.

Verder ben ik sinds vorig jaar bezig met niet-kerende grondbewerking (NKG). Daarmee hoop ik de bodem geleidelijk aan te verbeteren en op arbeid te besparen. Over de eerste resultaten ben ik wel tevreden; in bijna alle gewassen zie ik wel mogelijkheden om niet-kerend te werken. Voorwaarde is wel dat er niet te veel onkruiden staan en dat de bewerking een mooi zaaibed oplevert, want anders gaat alsnog de ploeg erin.

Voor dit jaar staat op de planning om zonnepanelen op de varkensstal te plaatsen. Daarmee worden we volledig zelfvoorzienend in onze energiebehoefte.''

Hoe zijn de afgelopen vier jaar als 'eigen baas' verlopen? Wat viel er mee en wat viel tegen?

,,Tot dusver zijn de zaken gewoon goed verlopen. Echte tegenvallers zou ik dus zo niet kunnen noemen... Nou ja, misschien de zomer van 2018, waarin ik van mei tot oktober bezig ben geweest met beregenen – in de zomermaanden zelfs 13 weken non-stop. Dat heeft niet alleen heel veel tijd en energie gekost, maar heeft het sociale leven ook behoorlijk stilgelegd! Toch was het uiteindelijk wel de moeite waard, want we hebben toch nog redelijk goede opbrengsten van het land gehaald.

Zonder regenhaspels kun je op deze zandgronden sowieso geen akkerbouw bedrijven. Voor conserventeelten als waspeen, spinazie, tuinbonen en stamslabonen is intensief kunnen beregenen een absolute voorwaarde om de gewassen te laten slagen. En ook aardappelen, bieten en plantuien kunnen gewoon niet zonder. ''

Waar wil je de komende jaren naar toe met je bedrijf?

,,De komende jaren wil ik vooral beide bedrijfstakken verder ontwikkelen en perfectioneren. Groter worden is voor mij niet direct een doel. Liever richt ik me op de groei van het rendement.

Nu kan ik – met hulp van mijn vader Antoon en mijn vrouw Amy – het werk nog goed aan. En dat bevalt gewoon goed. Wel zou ik nog wel wat meer werkzaamheden in eigen beheer willen doen, zoals bijvoorbeeld het zaaien van de bieten.''

Je teelt behoorlijk veel gewassen, waaronder aardappelen, bieten, plantuien en een flink aantal conserven. Heb je een favoriet gewas...?

,,Nee, ik heb niet echt een favoriet gewas, al ben ik misschien wel 'bovengemiddeld geïnteresseerd' in de bietenteelt. Dat is er denk ik van jongs af aan ingesleten. Mijn opa en vader verbouwden ook al bieten en waren daar vaak enthousiast over; dat heb ik kennelijk overgenomen. Wat ook meespeelt is dat ik sinds 2014 in de ledenraad van Cosun zit – en daarvoor in de jongerenraad. Je raakt daardoor goed op de hoogte van wat er in de teelt, verwerking en afzet speelt, waardoor de interesse voor het gewas min of meer als vanzelf meegroeit.''

Wat zie je als grootste knelpunten voor de komende jaren?

,,Het grootste knelpunt van dit moment vind ik de onbetrouwbaarheid van de overheid! Regels veranderen om de haverklap en er ontbreekt een langetermijnvisie voor de landbouw. Daardoor wordt het steeds riskanter om grote investeringen te doen. Vooruitgang en vernieuwing wordt daardoor steeds meer de kop ingedrukt.

Ook stoor ik me eraan dat in de discussie rondom gewasbeschermingsmiddelen de emotie meer en meer de boventoon voert. Het nuchtere verstand lijkt er steeds minder toe te doen. Gevolg is dat er de komende jaren heel veel middelen van het toneel verdwijnen, zonder dat er een alternatief voorhanden is. Op zich ben ik er helemaal niet op tegen om minder chemie te gebruiken, maar nu gaat het té rigoureus en té snel. Geef ons in ieder geval de tijd en de ruimte om het anders te kunnen doen.''

Tot slot: hoe zie je de toekomst tegemoet?

,,Ondank de hiervoor genoemde knelpunten en ergernissen ben ik best positief over de toekomst. Het bedrijf draait goed en ik zie nog genoeg mogelijkheden om beide bedrijfstakken verder te ontwikkelen. Maar het belangrijkste vind ik dat ik elke dag weer mag doen wat ik leuk vind! Dat is uiteindelijk waarom ik boer ben geworden en boer wil blijven.''