Aandachtspunten bij gelijkzaai
Proefboerderij Vredepeel heeft de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar het (onder)zaaien van vanggewassen op zandgrond, onder andere via het project Grondig Boeren met Maïs. Hieruit komt naar voren dat gelijkzaai (samen met maïs) van rietzwenk niet de gemakkelijkste, maar wel een bedrijfszekere manier is om een vanggewas te laten slagen. Onderzoekers Brigitte Kroonen en Peter Ickenroth benoemen de belangrijkste aandachtspunten
Brigitte Kroonen en Peter Ickenroth zijn onderzoekers bij WUR Open Teelten voor de regio Zuidoost-Nederland.
Tijdstip van zaaien
,,Zaai wanneer de grond vochtig is. Rietzwenkgras krijgt daardoor de kans om te kiemen en even goed op gang te komen. Bij droog weer groeit de maïs hard, zeker hier op het Zuidoostelijk zand. Het rietzwenkgras moet er dan staan.''
Zaaitechniek
,,Er zijn veel mogelijkheden om rietzwenkgras te zaaien. Het kan voorafgaand aan het maïs zaaien, bijvoorbeeld met een zaadbak op de vorenpakker of spitmachine, of in een aparte werkgang met een graan- of graszaaimachine. Ook een optie is gelijktijdig met maïs inzaaien, met een extra graszaadbak op de maïszaaimachine. Verder kan ook kort voor opkomst van de maïs rietzwenk worden gezaaid, bijvoorbeeld met een eg met een zaadbak erop. Landbouwkundig gezien gaat onze voorkeur uit naar
rietzwenk zaaien vóór mais zaaien. De grond is dan nog vochtig, waardoor de slagingskans van rietzwenk het grootste is. Nadeel is dat er een extra werkgang nodig is. In de praktijk is vooral eggen en gelijktijdig zaaien populair. Dat kan snel en met een flinke werkbreedte. Welke methode werkelijk opgang gaat maken is nu nog lastig te zeggen. Veel loonwerkers en telers zijn nog zoekende."
Vanggewas
,,Bij gelijkzaai past eigenlijk alleen rietzwenkgras. Rietzwenk groeit relatief langzaam en is daarmee minder een concurrent voor de maïs. Verder bezit het - bij de juiste rassenkeuze - enige tolerantie voor onkruidbestrijdingsmiddelen. Dat is nodig om na opkomst een onkruidbestrijding uit te kunnen voeren. Bij een bespuiting wordt het gras geremd in z'n groei, maar het gaat niet dood. Bij alle andere vanggewassen gebeurt dat wel.
Een andere belangrijke plus van rietzwenk is dat het veel biomassa produceert, al is dat na de maïsoogst op het oog niet meteen zichtbaar. Negentig procent van de biomassa zit namelijk onder de grond. Kies bij rietzwenk voor een traag groeiende soort die echt bedoeld is voor onderzaai. Hou als standaard 20 kilo zaaizaad per hectare aan, maar bij goede zaaiomstandigheden is 15 kilo meestal ook genoeg.''
Onkruidbestrijding
,,Het groeistadium van rietzwenk bepaalt het moment van de onkruidbestrijding. Vuistregel is dat rietzwenk minimaal vijf centimeter groot moet zijn - de maïs zit dan meestal tussen het 2- en 4-bladstadium. De kunst is om alle onkruiden te bestrijden en het rietzwenkgras te sparen, maar wel dusdanig te remmen dat het geen concurrentie vormt voor de maïs. De middelenkeuze en doseringen zijn maatwerk; een handleiding kunnen we er gewoon nog niet voor geven. Bij probleempercelen - bijvoorbeeld met veel gladvingergras - kan beter vol op de onkruidbestrijding worden ingezet; een vanggewas zaaien na de oogst is dan aan te bevelen.''
Na de oogst
,,Omdat rietzwenk zich vooral ondergronds ontwikkelt, lijkt er na de maïsoogst weinig gras te staan. Dat is op het oog even wennen. Maar zoals eerder gezegd: uit proeven weten we dat rietzwenk veruit de meeste biomassa produceert. Daarmee is het niet alleen een zeer goed vanggewas, maar zorgt het voor de hoogste organische stof-aanvoer en laat het een prima structuur achter. Gelijkzaai van rietzwenkgras is praktisch gezien misschien niet de gemakkelijkste optie, maar als we
het in de vingers krijgen is het zeker een duurzame en toekomstbestendige methode.''