Jong & Ondernemend – ‘Probeer je te onderscheiden in de markt’

,,De witlofteelt bestaat uit zoveel verschillende facetten; dat verveelt eigenlijk nooit'', zegt Gerwin de Vries uit Espel (Fl.). Samen met zwager Hugo Jongejan runt hij witlofkwekerij LOF – een allround bedrijf dat naar eigen zeggen 'alles tussen het zaadje en de witlof op het bord' in eigen hand heeft. Vollegrondsgroenten Koerier sprak met De Vries over keuzes maken en over ondernemerschap. ,,Kijk eens wat vaker buiten de twee dampalen van je bedrijf en probeer je te onderscheiden in de markt. Daarmee creëer je toekomst voor je bedrijf'', zo drukt hij jonge collega's op het hart.

In de rubriek Jong & Ondernemend laten we jonge ondernemers in de land- en tuinbouw aan het woord. Hoe runnen zij hun bedrijf? Welke kansen en bedreigingen zien ze binnen hun vakgebied? En vooral: hoe zien zij de toekomst tegemoet? In deze aflevering: Gerwin de Vries (39) uit Espel (Fl.).

Wanneer wist je dat je in het bedrijf wilde stappen?

,,Eigenlijk al heel vroeg. Als kind wilde ik altijd naar buiten. Het land op, de schuur in. Het is aan mijn ouders te danken dat ik nog een hele tijd naar school ben gegaan, want anders was ik al vroeg in het bedrijf gestapt.

De affiniteit met de witlofteelt is er trouwens altijd geweest. Daar heeft mijn vader wel voor gezorgd. Hij heeft het bedrijf opgebouwd. Van een klein akkerbouwbedrijf met 12 hectare naar een allround, internationaal opererend witlofbedrijf. Wij borduren daar als derde generatie op voort. Dat besef is er heel sterk.''

Wat zijn de grootste veranderingen geweest sinds je in het bedrijf zit?

,,De grootste verandering is al weer even geleden, in 2010. Ik zat toen net een paar jaar in het bedrijf. De oude kwekerij was aan vervanging toe. Ik wilde het veel groter en moderner. Mijn vader had al aangegeven daar niet meer in mee te willen. ,,Je moet nu doen wat jij wilt'', zei hij. Dat is wel een soort keerpunt geweest. Het werd toen écht serieus, te meer het ook nog eens om een bedrag met zes nullen ging... Dat voelde wel als een sprong in het diepe.

Dat gevoel was er ook toen we kort daarna besloten om de afzet helemaal in eigen hand te nemen. Je kunt dan niet meer leunen op de zekere afzet van een veiling of telersvereniging. Je moet het zélf doen. En dat was in het begin vooral héél veel rondbellen en heel veel potentiële afnemers bezoeken. Dat was spannend, maar gaf ook veel energie. We zijn toen ook onder de nieuwe naam LOF gaan werken. Daarmee proberen we ons te onderscheiden in de markt. Op kwaliteit en service. We hebben toen ook afgesproken om niks meer onder de 50 cent per kilo te verkopen. Daarvoor heeft ons product gewoon te veel waarde. In de markt is dat opmerkelijk goed geaccepteerd. In tien jaar tijd hebben we maar één keer een kleine partij achter de schuur moeten storten.''

Het lijkt alsof bijna alles voor de wind is gegaan. Waren er ook tegenvallers?

,,Ja, die waren er zeker ook. Zo hebben we voor de pennenteelt een aantal jaren geëxperimenteerd met teeltbedden van een meter breed. Dat zou meer en ook uniformere pennen op moeten leveren, zo was de gedachte. We hebben het drie jaar volgehouden – en er ook flink in geïnvesteerd. Maar het bleek geen succes. We hebben alles weer teruggedraaid; dat heeft ons wel een paar centen gekost...''

Waar wil je de komende jaren naar toe met het bedrijf?

,,Dat vind ik een lastige vraag... Heel veel zaken zijn min of meer vanzelf op ons pad gekomen. En die hebben we opgepakt. Dat is het bekende verhaal van kansen zien en ook grijpen. De komende jaren willen we processen verder optimaliseren en verbeteren. En mogelijk komt er weer iets op ons pad waarvan we denken: dat moeten we gewoon doen! Zo hebben we een paar jaar geleden een eigen kweeksetje ontwikkeld. Gewoon een mooi doosje met negen witlofwortels erin. Dat is geen enorme kaskraker, maar het genereert wel positieve aandacht voor ons bedrijf én voor ons product.''

Wat zie je als grootste knelpunt voor de toekomst?

,,De factor arbeid wordt een steeds groter knelpunt in onze branche. Dat geldt zowel voor het wiedwerk in de pennenteelt als het sorteren en verpakken van de witlof. Mensen die dit werk willen doen zijn steeds moeilijker te vinden. Bovendien gaan de uurlonen alsmaar verder omhoog. We zoeken daarom voortdurend naar mogelijkheden om processen te automatiseren, bijvoorbeeld het sorteren van witlof op gewicht.

Verder wordt de beschikbaarheid van land steeds krapper. Jaarlijks contracteren we zo'n 650 hectare witlofwortels, bijna allemaal in de Flevopolders. De grond is hier super en dat geldt ook voor de telers. Daardoor beschikken we over topklasse uitgangsmateriaal, zowel voor de export als voor onze eigen kwekerijen. Bovendien hebben we de teelt dicht bij huis, waardoor we er zicht op kunnen houden en zo nodig bij kunnen sturen. We blijven dus heel graag in de Polder, maar dat wordt met de oplopende huurprijzen wel steeds lastiger. Vooral bollen- en pootgoedboeren bieden veel geld voor goede percelen. Daar kunnen wij steeds vaker niet tegenop.''

Hoe zie je de toekomst tegemoet?

,,Ons bedrijf staat er op dit moment goed voor, dus we kunnen wel tegen een stootje. Toch verwacht ik de komende jaren meer hindernissen – en ook meer ergernissen, vooral vanuit Den Haag en Brussel. Als ik de toekomstvisies van al die beleidsmakers lees, dan bekruipt me het gevoel dat ze liever geen boeren meer in Nederland willen hebben. Ik hou me daarom maar vast aan het idee dat mensen hoe dan ook blijven eten, óók witlof.''

Wat vind je het mooiste onderdeel van je werk?

,,Dat is de grote diversiteit. Witlof is een tweejarige teelt, waarin allerlei zaken fout én goed kunnen gaan. Dat maakt het uitdagend en het verveelt nooit. De pennenteelt, de witlofkwekerij, het sorteren en verpakken, de handel en de export; ik vind het allemaal even mooi.''

Tot slot: welk advies zou je startende collega's mee willen geven?

,,Mijn belangrijkste tip is: probeer je te onderscheiden met je product. Bouw er een overtuigend verhaal omheen en ga ten allen tijde voor kwaliteit. Topproducten zorgen voor tevreden klanten. En dat werkt zoveel prettiger; voor iedereen binnen het bedrijf.

En verder: kijk eens wat vaker buiten de twee dampalen van je bedrijf. Dat levert vrijwel altijd iets op. Soms zie je hoe het moet en soms ook hoe het niet moet. Van beide kun je iets leren.''