Jonge ondernemer in groenten en fruit
,,Oké, we zijn misschien groter dan de meeste collega-bedrijven binnen de sector. Maar onze missie is feitelijk hetzelfde. En dat is van kleine plantjes een mooi eindproduct maken.'' Dat zegt Marco van den Heuvel (28) van Genson Fresh Fruits & Vegetables in Sint-Oedenrode (N-Br.). Sinds begin dit jaar is hij mede-eigenaar van het bedrijf, waarin ook zijn vader Mari en twee neven van zijn moeder - Peter en Anton van Gennip - participeren. Marco houdt zich vooral bezig met de planning en organisatie van de verschillende teelten en met personeelszaken.
Personeel binden en boeien
Als grootste uitdaging voor de toekomst noemt Marco de beschikbaarheid van personeel en dan met name seizoenswerkers. ,,Op dit moment zijn er nog voldoende Polen en andere Oost- Europeanen die bij ons willen werken. Maar we moeten wel steeds meer moeite doen om ze te boeien en te binden. Dat lukt deels met financiële voordelen en aanvullende scholing tot bijvoorbeeld teamleider. Maar we merken tegelijkertijd ook dat de economie in hun thuisland aantrekt, waardoor de drang om in Nederland te werken minder groot wordt.'' Hulp vanuit de techniek - zoals een plukrobot in aardbeien - zit er volgens Marco wel aan te komen, maar de eerstkomende jaren blijven er vooral veel handen nodig. ,,We doen er daarom alles aan om het de mensen naar de zin te maken, bijvoorbeeld door bonussen, opleidingsmogelijkheden en goede huisvesting.'' De tweede grote uitdaging is het ziekte- en plaagvrij houden van de gewassen. Marco verwacht dat dit de komende jaren moeilijker gaat worden, onder andere door het wegvallen van chemische middelen, toenemende resistentievorming en de komst van nieuwe ziekten en plagen. ,,Op dit moment kunnen we onze belangrijke teelten, aardbeien, frambozen en prei, nog redelijk goed schoon houden, al is de bestrijding van trips wel een behoorlijke uitdaging geworden'', zo stelt hij. Hoewel het bedrijf voortdurend zoekt naar nieuwe (resistentere) rassen en al een aantal jaren pilots draait met het uitzetten van natuurlijk vijanden, verwacht Marco dat de ziekte- en plaagbestrijding niet zonder slag of stoot op hetzelfde hoge niveau zal blijven. ,,We zullen méér en ook complexere maatregelen moeten nemen om gewassen schoon in de winkel te krijgen. De kostprijs gaat daardoor vrijwel zeker omhoog.''
Marco (28) van den Heuvel is mede-eigenaar van Genson Fresh Fruits & Vegetables in Sint-Oedenrode (N-Br.). Het bedrijf is gespecialiseerd in de teelt van aardbeien, frambozen en prei (samen ruim 300 ha). Alle groente en fruit wordt via Bakker Barendrecht geleverd aan Albert Heijn. Op de hoofdlocatie in Sint-Oedenrode werken ca. tien mensen vast, in het seizoen aangevuld met 250 tot 300 losse seizoenswerkers.
Ziet hij zichzelf als tuinder of ondernemer
Marco van den Heuvel denkt even na over de vraag en zegt: ,,Als je me dat tien jaar geleden gevraagd had, dan was het antwoord tuinder geweest. Ik werkte toen nog mee in het bedrijf van mijn ouders, dat destijds nog een doorsnee tuinbouwbedrijf was. Nu telen we groenten en fruit op meer dan 300 hectare en hebben we op hoogtijdagen meerdere honderden mensen aan het werk. Dat vraagt om andere vaardigheden. Ik ben nu vooral bezig met het optimaliseren van werk- en teeltprocessen en bekijk hoe we ons bedrijf nog beter kunnen organiseren. Dus ja, misschien ben ik nu wel meer ondernemer, al draait het uiteindelijk nog steeds om het telen van planten en fruit.'' Dat Marco in het familiebedrijf zou belanden, was een aantal jaren geleden nog geen uitgemaakte zaak. ,,Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in techniek. Daarom heb ik eerst MBO-Werktuigbouwkunde gedaan. Daar ontdekte ik dat mijn interesses toch wel wat breder waren en ben ik vervolgens naar de HAS in Den Bosch gegaan. Van daaruit ben ik drie jaar geleden in het bedrijf gekomen.''
Kostprijsberekeningen
Na het samengaan in 2015 van de twee tuinbouwbedrijven (Van den Heuvel en Van Gennip) tot HeGe Groenten en Fruit (nu Genson Fresh Fruits & Vegetables), is het bedrijf in een paar jaar tijd gegroeid naar een productieareaal van ruim 300 hectare. Ook zijn er - toen duidelijk werd dat Marco in het bedrijf wilde stappen - tal van investeringen gedaan om het bedrijf toekomstbestendig te maken. Zo is de grondteelt van aardbeien in de afgelopen vijf jaar volledig vervangen door stellingen in tunnels of onder beschermkappen en staat er op de nieuwe locatie in Sint-Oedenrode sinds anderhalf jaar een hypermoderne verwerkingshal met onder meer een verpakkingslijn waarmee aardbeien getopsealed kunnen worden. Marco vertelt dat hij zich onder andere heeft bezig gehouden met de financiële onderbouwing van de hal en de kostprijsberekeningen (o.a. voor het sealen). ,,Dat was best een grote verantwoordelijkheid, maar heeft er wél voor gezorgd dat ik me volwaardig mede-eigenaar voel en ook helemaal ga voor dit bedrijf'', zo blikt hij terug. De jonge ondernemer benadrukt dat alle eigenaren binnen de familie weliswaar hun eigen werkgebieden en bijbehorende verantwoordelijkheden hebben, maar dat grote beslissingen altijd unaniem worden genomen. ,,Dat móet ook om de onderneming overeind te houden. Gelijkwaardigheid, wederzijds vertrouwen en elkaar wat gunnen zijn daarbij essentieel."
Ga je droom achterna
Ondanks genoemde knelpunten en uitdagingen, is Marco positief gestemd over de toekomst. ,,Het is goed dat er op tijd is ingezet op schaalvergroting. Mede daardoor staat er nu een modern bedrijf en hebben we belangrijke stappen kunnen maken op het gebied van teeltechniek, productverwerking en duurzaamheid. Bedrijven die nu nog aan dat traject moeten beginnen, gaan een veel lastigere en meer onzekere toekomst tegemoet'', zo stelt hij. Met deze woorden wil hij zijn leeftijdsgenoten overigens niet ontmoedigen. ,,Ik denk dat je hoe dan ook je droom achterna moet gaan, want met die energie ontstaan vaak de mooiste dingen. En bovendien: spijt hebben kun je altijd nog''. Verder raadt hij jonge starters aan om samen te werken, kennis te delen en gewoon te dóen, ,,dat zijn dé ingrediënten om als bedrijf te kunnen groeien en toekomstbestendig te blijven.''