Telers en adviseurs maken kennis met Serenade
Onlangs is het biologische middel Serenade toegelaten toegelaten als veurtoepassing in aardappelen. Het is, tussen al die vertrouwde chemische middelen, een bijzondere eend in de bijt, waar telers en adviseurs nog wel wat aan moeten wennen, zo blijkt tijdens kennisdagen bij PPO Lelystad en de Forward Farm in Abbenes (N-H.).
Richtext
Onlangs is het biologische middel Serenade toegelaten als veurtoepassing in aardappelen. Het is - tussen al die vertrouwde chemische middelen - een bijzondere eend in de bijt, waar telers en adviseurs nog wel wat aan moeten wennen, zo blijkt tijdens kennisdagen bij PPO Lelystad en de Forward Farm in Abbenes (N-H). ,,Ook voor ons is het een nieuw hoofdstuk in de gewasbescherming, waar nog heel wat punten en komma's gezet moeten worden'', erkent Crop Advisor Sander Uwland van Bayer. Tegelijkertijd ziet hij een brede potentie voor het middel, zowel in opbrengstverhoging als in kwaliteitsverbetering.
Om de mogelijkheden van Serenade in aardappelen zo breed mogelijk te verkennen, is afgelopen seizoen een grootschalige praktijkproef uitgezet op 39 percelen verdeeld over heel Nederland. Daarbij zijn voor of tijdens het poten telkens proefstroken van gemiddeld één hectare met 5 l/ha Serenade behandeld, aanvullend op de gangbare praktijk van de telers. ,,Samen met onze projectpartners Lamb Weston, Farm Frites, Nedato, HZPC, Caithness Potatoes, Avebe en Stichting Veldleeuwerik hebben we gezocht naar een zo breed mogelijke opzet, dus met zoveel mogelijk teeltdoelen", vertelt Uwland. ,,Verder hebben we een groot scala aan metingen uitgevoerd, om zoveel mogelijk bodem-, gewas- en weerdata te verzamelen. Met deze data hopen we de komende jaren steeds nauwkeuriger te analyseren en onderbouwen hoe Serenade precies werkt en hoe we het middel zo effectief mogelijk in kunnen zetten.'' Door de extreem droge en hete zomer (en wat aanloopproblemen met nieuwe apparatuur) zijn de data van afgelopen jaar helaas niet erg volledig. ,,De regenmeter hadden we bijvoorbeeld niet hoeven zetten...'', zegt Uwland droogjes, maar hij voegt er meteen aan toe dat een jaar als 2018 óók praktijk is. ,,Wie weet krijgen we vaker zulke zomers; dan hebben we nu in ieder geval al wat referentiemateriaal.''
Grote variatie in opbrengst
Omdat de groeiomstandigheden alles behalve gemiddeld waren, levert de praktijkproef met Serenade vooral een enorme variatie in resultaten op. ,,Eigenlijk is die variatie veel te groot om er conclusies aan te verbinden. Bovendien weten we nog veel te weinig over de oorzaken; die moeten we de komende jaren verder onderzoeken'', stelt Uwland. Niettemin signaleert hij wel een interessant 'lichtpuntje' in de proef: de gemiddelde meeropbrengst van alle percelen samen schommelt namelijk rond de tien procent. Dit gegeven ondersteunt eerder onderzoek in landen waar Serenade al eerder toegelaten is in aardappelen, zoals Canada en Australië. ,,Daar worden ook meeropbrengsten behaald, al liggen die meer rond de vier à vijf procent.'' De Crop Advisor wil voorlopig niet al te veel nadruk leggen op deze percentages, ,,want in Canada en Australië zijn de omstandigheden heel anders dat hier in Nederland.'' Niettemin geven ze wel aan dat Serenade potentie heeft als opbrengstverhoger.
Tijdens een inloopdag bij PPO Lelystad konden adviseurs de proefresultaten met Serenade met eigen ogen bekijken. Crop Advisor Sander Uwland (midden) geeft daarbij tekst en uitleg.
Minder schurft
Behalve naar de (meer)opbrengst, is ook uitgebreid gekeken naar de effecten van Serenade op de kwaliteit van de knollen. Uwland wijst daarvoor op een lange rij met monsterkratjes van alle proefpercelen, waarbij behandeld en onbehandeld boven elkaar zijn gezet. Hoewel de variatie ook hier weer enorm groot is, is bij veel objecten goed zichtbaar dat Serenade een positieve invloed heeft op de schilkwaliteit.
,,Bij een aantal rassen zien we duidelijk minder grasland- en zilverschurft, bij sommige zelfs tot 40 procent minder. Dat zijn zeer interessante effecten, met name voor tafelaardappelen.'' Volgens Uwland worden deze effecten bevestigd door projectpartners, die zelf ook analyses hebben uitgevoerd. ,,Zo komt Lamb-Weston in haar analyses uit op een iets grotere maatsortering, minder schurft en Rhizoctonia en ook minder groene knollen.''
Een ander opvallend effect van Serenade is dat de knollen wat meer glimmen. ,,Eigenlijk iedereen signaleert het, maar we weten nog niet waar dat door komt. Datzelfde geldt voor het positieve effect van Serenade op de knolzetting, waardoor het tal iets hoger uitkomt. We zien het en horen het ook van anderen, maar we moeten het allemaal nog uitzoeken.''
Nú aan de slag met groene middelen
Hoewel het nog te vroeg is voor harde claims in relatie tot meeropbrengsten en kwaliteitsverbetering in aardappelen, ziet Uwland zonder meer toekomst voor Serenade. ,,De komende jaren moeten we vooral veel praktijkervaring opdoen samen met telers. Daarbij pakken we alle combinaties op, zowel met als zonder chemie. Belangrijk daarbij is dat we groene middelen als Serenade niet telkens gaan vergelijken met chemische middelen, want dan zal het regelmatig uitdraaien op teleurstellingen.'' Volgens de Crop Advisor is het nú de tijd om groene middelen te omarmen en ermee aan de slag te gaan. ,,Iedereen weet dat het pakket chemische middelen de komende jaren drastisch zal inkrimpen en dat duurzaam werken steeds meer een múst wordt. Met Serenade hebben we toekomstgericht middel in handen. Het is nu aan ons om dit tot een succes maken.''
Bij veel rassen in de proef laat het gebruik van Serenade een duidelijke plus zien op schilkwaliteit. Met name in de linker kratjes (ras: Sifra) is het verschil goed te zien.
Serenade - ervaringen van telers
Groeiseizoen 2018 was er één uit de buitencategorie. En dat heeft de praktijkproef met Serenade duidelijk parten gespeeld. Deelnemende aardappeltelers - die begin december samenkwamen op de Forward Farm in Abbenes (N-H) om de resultaten te bespreken - vinden het daarom lastig om er iets zinnigs over te zeggen. Niettemin: een korte reactie van drie telers.
Henk Strating, zetmeelaardappelteler in Emmen (Dr.)
Strating
,,Via Stichting Veldleeuwerik zijn we benaderd om mee te doen aan de Serenade-proef. We hebben het middel ingezet in Avarna, op een zandperceel waarvan we wisten dat er behoorlijk wat Rhizoctonia zou zitten. Vanwege de droogte - en niet kunnen beregenen - is de opbrengst op een drama uitgelopen; die lag net boven de 10 ton. Over het resultaat van Serenade durf ik dus niks te zeggen; we hadden amper aardappels om te rooien! Toch vind ik het interessant om bij de resultatenbespreking van Serenade aanwezig te zijn. Op dit moment zijn die nog wat vaag, maar ik hoop wel dat we er verder mee komen. Het aantal chemische middelen wordt minder, dus
we zullen verder moeten met groene middelen als Serenade. Persoonlijk vind ik het mooi dat Bayer erachter is gaan staan; als ze ons weer vragen om mee te doen met de proef, dan zijn we daartoe zeker bereid."
Peter Leermakers, fritesaardappelteler in Wintelre (N-Br.)
Leermakers
,,Op verzoek van Lamb Weston heb ik afgelopen voorjaar Serenade toegepast op een perceel vroege fritesaardappelen van het ras Sinora. Het betrof een baan van ongeveer twee hectare; best een flink stuk dus. Mede vanwege de droogte was het erg lastig om verschillen te zien tussen de behandelde strook en de aardappelen daarnaast. Bij de oogst kon je iets verschil zien in schurftbezetting, waarbij de met Serenade behandelde strook er net iets beter uitkwam. Maar om dat effect volledig aan dit middel toe te schrijven vind ik nog wat voorbarig. Ik hoop dat er komend seizoen meer uit de proeven zal komen, want zo'n biologisch middel als Serenade kunnen we in de toekomst nog wel eens hard nodig hebben.''
Gertjan van Dueren Den Hollander, tafelaardappelteler in Oud-Bijerland (Z-H)
Dueren Den Hollander
,,Wij hebben in samenspraak met afnemer Nedato Serenade toegepast in tafelaardappelen. Het betrof Ballerina, een gevoelig ras dat wel wat hulp kan gebruiken bij de opkomst. We hebben Serenade toegepast op ongeveer anderhalve hectare, samen met Amistar®. Helaas hebben we geen wezenlijk verschillen tussen die anderhalve
hectare en de rest van het perceel kunnen waarnemen. Toch wil ik wel graag betrokken blijven bij praktijkonderzoek met groene middelen. Wil je als bedrijf toekomstbestendig blijven, dan is informatie rondom processen in de bodem - waar Serenade ook onderdeel van uitmaakt - belangrijk. Het gaat steeds minder om bestrijden en steeds meer om weerbaarheid.''
