Akkerbouw Koerier maart 2021
'Gezonde gerst is de basis voor kwaliteitsvoer'
Varkenshouder en akkerbouwer Eddy Veneman uit Wierden (Ov.) teelt jaarlijks zo'n 24 hectare zomergerst. De hele oogst – zo'n 130 tot 140 ton – wordt gebruikt als zeugen- en biggenvoer. Veneman is scherp op de ziektebestrijding, want: ,,Gezonde gerst is de basis voor kwaliteitsvoer.''
Eddy Veneman heeft samen met zijn vrouw Janny een varkens- en akkerbouwbedrijf in Wierden (Ov.). Hoofdtak is een zeugenhouderij met 800 zeugen. De akkerbouwtak omvat ca. 60 hectare. Hierop wordt zomergerst (24 ha), triticale (12 ha), snijmais (12 ha) en plantuien (12 ha in verhuur) geteeld. De zomergerst en triticale worden als basisvoer voor de zeugen en biggen gebruikt.
Met ruim 800 zeugen – en een stal in aanbouw voor nog eens 150 zeugen – richt de maatschap Veneman zich nadrukkelijk op de toekomst. ,,Mijn zonen hebben ook interesse in het bedrijf. Dan moet je toch wat zien te groeien. Met een kleine duizend zeugen kunnen we in ieder geval weer even vooruit'', zegt Eddy Veneman tijdens een ronde langs de stallen.
Hoewel de varkenshouderij duidelijk de boventoon voert, hangt de akkerbouwtak er zeker niet bij, zo benadrukt Veneman. ,,We hebben dan wel een extensief bouwplan met ruim de helft granen, maar dat betekent niet dat we het maar even 'erbij doen'. We voeren bijna alle werkzaamheden in eigen beheer uit en proberen ook echt het maximale uit de teelten te halen. Afgelopen zomer hebben we zelfs nog een perceel gerst beregend om het even goed op gang te helpen; dat zegt denk ik wel genoeg. We zien de akkerbouw dus zeker als een volwaardige tak.''
Eigen graan voor zeugen en biggen
Jaarlijks verbouwt de maatschap zo'n 24 hectare zomergerst en 12 hectare triticale. De gemiddelde opbrengst voor zomergerst ligt op 5,5 ton/ha, die voor triticale op krap 6,5 ton/ha. Veneman erkent dat dit geen 'grootse getallen' zijn. ,,Maar veel meer zit er op deze droge zandgronden gewoonweg niet in. En zéker niet wanneer het zo droog is als de afgelopen jaren.''
Met de eigen graanteelt wordt ongeveer een kwart van de totale behoefte aan voedergranen afgedekt. Het overige deel wordt aangekocht, vooral in de vorm van tarwe. De opslag en het malen en mengen van het graan gebeurt allemaal op het eigen bedrijf.
Veneman vertelt dat alle drie graansoorten zo hun eigen voerkwaliteiten hebben. ,,Triticale en tarwe zorgen hoofdzakelijk voor groei. Zomergerst heeft als extra eigenschap dat het rust, balans en stabiliteit in het rantsoen brengt; iets waar zowel de zeugen als de biggen veel baat bij hebben. De kunst is om in elke groei- en levensfase van de zeugen en biggen de juiste mengverhouding te vinden, waardoor ze optimaal kunnen groeien en gezond blijven.''
Gewasbescherming in eigen hand
Om goed zicht te houden op de kwaliteit van de gerst, houdt Veneman die teelt het liefst zoveel mogelijk in eigen hand. En dat geldt niet alleen voor zaken als grondbewerking en zaaien, maar ook voor de complete gewasbescherming. Trots laat hij de inmiddels vijftien jaar oude Douven-veldspuit zien, die twee jaar geleden nog een nieuwe set driftarme doppen heeft gekregen. ,,Voor het spuiten van granen en maïs voldoet de machine nog prima. En met deze doppen kunnen we hopelijk weer een aan aantal jaren vooruit.''
De afgelopen droge jaren speelden ziekten en plagen geen grote rol in de gerst, zo vertelt Veneman, al dook er hier een daar wel eens wat gele roest en bladvlekken op. ,,De hoogste ziektedruk ligt meestal op de percelen waar we graan op graan telen. Daar checken we dan ook het eerste op mogelijke ziekten.''
Het spuitplan – en dus ook de middelenkeuze – spreekt hij elk jaar door met zijn vaste adviseur Wout Ballast van Agrifirm. ,,Hij weet welke middelen het beste in dit gebied en op deze zandgronden passen'', vindt de graanteler. Afgelopen seizoen werd er op T1 het middel Variano Xpro toegepast. En die bespuiting heeft ondanks de droogte prima uitgepakt. ,,Zowel roest als bladvlekken hebben we prima onder controle kunnen houden, dus ik kan niet anders dan tevreden zijn'', zo besluit Veneman.