'Met Roundup maak je het echt áf'

Het gebruik van glyfosaat (Roundup e.a.) ligt al vele jaren onder een vergrootglas. Behalve discussies over vermeende milieuschade – waar wetenschappelijk overigens geen enkele grondslag voor is, heeft ook de oranje verkleuring die kan optreden bij het afstervende gewas het imago van glyfosaat geen goed gedaan. Voor de boerenpraktijk blijft glyfosaat echter een zeer betrouwbaar, efficiënt en goedkoop basismiddel om 'schoon schip' te maken met lastig te bestrijden onkruiden. Dit geldt onder andere voor het vernietigen van vanggewassen of groenbemesters na de maïsteelt. Maïs Koerier sprak over de 'plussen en minnen' van het middel met Maurice van den Boom, teeltspecialist akkerbouw bij Agrifirm. Hij zou het een flinke aderlating vinden als glyfosaat van de markt verdwijnt. ,,Natuurlijk zijn er meerdere manieren om groenbemesters en vanggewassen te vernietigen. Maar met Roundup maak je het echt áf.''

Maurice van den Boom: ,,Vooral tegen opslag van raaigrassen – en nog meer tegen zeer taaie grassen als kweek en rietzwenkgras – kunnen we eigenlijk niet zonder glyfosaat.''

Om te beginnen: de 'oranje velden' als gevolg van het doodspuiten met glyfosaat is de afgelopen jaren regelmatig onderwerp van discussie geweest. Hoe kijkt u daar tegenaan?

,,Ik zie het vooral als een lastig dilemma. Landbouwkundig doe je het namelijk goed als je een doodgespoten gewas laat verteren en bewerkt na veertien dagen. Daardoor voorkom je dat er mogelijke resten van glyfosaat in volggewassen terechtkomen. Bovendien zorgt een goede vertering ervoor dat de mineralen tijdig voor het gewas beschikbaar komen. Dat percelen door deze manier van werken ook geel of oranje kunnen verkleuren, is helaas een 'heel zichtbare bijkomstigheid'. Voor mij als adviseur is dat geen reden om glyfosaat af te raden, maar ik snap wel dat het vanwege van de maatschappelijke discussie goed is om de komende jaren wat meer naar niet-chemische alternatieven te kijken.''

En hoe kijken maïstelers in uw werkgebied – het Zuidoostelijk Zand – tegen de discussie aan?

,,Ik zie op dit moment een tweedeling. Een grote groep telers vraagt zich af wat ze nou werkelijk fout doen. Wettelijk gezien is er namelijk geen enkel beletsel om gewassen goed af te laten sterven – al kan dat verkleuring teweeg brengen. En zoals ik eerder al noemde: telers willen gewoon geen risico lopen op schade in volggewassen. Daarvoor is een goede vertering essentieel. Niettemin is er ook een groep die af wil van de oranje velden en daarom inzet op een korte periode tussen spuiten en bewerken of mechanische vernietiging van groenbemesters, vanggewassen en grasland. Hoe dan ook schuiven we langzaam maar zeker op in de richting van mechanische vernietiging.''

Over mechanische vernietiging van vanggewassen gesproken: in hoeverre wordt dit door boeren en loonwerkers opgepakt?

,,We zitten nu nog erg in de verkennende fase. De afgelopen jaren zijn er wat demo's geweest bij telers en ook op proefboerderij Vredepeel, maar daaruit is in mijn ogen nog niet echt dé methode boven komen drijven. Er zijn (loon)bedrijven die het gewas klepelen of mulchen en daarna een ondiepe grondbewerking uitvoeren, bijvoorbeeld met een ecoploeg of schijveneg. Vooral bij maïs op maïs kan dat prima, want daarbij is het niet echt nodig dat het gewas helemaal kapot gaat. Ook door de toenemende restricties voor glyfosaat – zoals de eisen rondom PlanetProof en verpachters die het gebruik van dit middel niet meer toestaan – zal mechanische vernietiging van groenbemesters en vanggewassen steeds meer in de picture komen te staan.''

Dan over het gebruik van glyfosaat: is er verschil tussen de ene en de andere glyfosaat?

,,Jazeker! De werking is namelijk niet alleen afhankelijk van de werkzame stof, maar ook van de toegevoegde hulpstoffen. Roundup Ultimate behoort sowieso tot de betere glyfosaat-houdende middelen – en is misschien wel de beste. Zeker onder kritische omstandigheden, zoals toepassing in een schraal, afgehard gewas of bij neerslag kort na het spuiten, zien we dat Roundup Ultimate vaak wat beter presteert dan andere glyfosaat-houdende middelen.''

Wat zijn wat u betreft de belangrijkste tips bij het gebruik van glyfosaat?

,,Als eerste wil ik het risico voor volggewassen nog even een keer benoemen. Vooral in pootaardappelen, maar ook in suikerbieten, uien en granen kunnen resten van glyfosaat tot flinke schade leiden. Juist daarom is het zo belangrijk om het middel voldoende lang zijn werk te laten doen. Bij een massaler gewas adviseren we zelfs om eerst de massa te verkleinen en daarna te spuiten. Ons advies is om een grondbewerking uit te voeren bij begin geelverkleuring. Dan weet je zo goed als zeker dat gewas volledig verteert en de werkzame stof is afgebroken.

Daarnaast is het belangrijk dat glyfosaat onder groeizame omstandigheden in een zo vitaal mogelijk gewas wordt toegepast. Of omgekeerd: spuit niet bij droog en schraal weer, want dan kan het resultaat wel eens flink tegenvallen. Vooral bij probleemgrassen als kweek en rietzwenk is dit van doorslaggevend belang.

Verder is het raadzaam om een droogtijd aan te houden van minimaal 2 uur. Dat geldt overigens voor de 'betere glyfosaten', zoals Roundup Ultimate. Voor zogezegd 'goedkopere' glyfosaten zou ik de dubbele aandroogtijd adviseren.

En dan nog een tip die bijna iedere veehouder wel aanvoelt, maar toch niet ongenoemd mag blijven: gebruik een behandeld gewas niet als ruwvoer. Volgens het etiket kán het wel, maar veiligheidshalve raden wij het toch af.''

Tot slot: hoewel Bayer er alles aan doet om de werkzame stof glyfosaat voor de praktijk te behouden, is de toelating van Roundup na 2022 onzeker. Wat zou de praktijk – en dan vooral de maïsteler – missen als deze stof onverhoopt toch van de markt zou verdwijnen?

,,Daarmee zouden we een goedkoop, gemakkelijk en zeer effectief onkruidbestrijdingsmiddel moeten missen! Vooral tegen opslag van raaigrassen – en nog meer tegen zeer taaie grassen als kweek en rietzwenkgras – kunnen we eigenlijk niet zonder glyfosaat. Alleen daarmee kun je deze grassen écht goed bestrijden. Verder komen er bij een vroege toepassing van glyfosaat mineralen beschikbaar voor het gewas. Zeker met de steeds krapper wordende bemestingsnormen is dat toch een belangrijk voordeel.

Maar als grootste voordeel zou ik toch de prijs willen noemen. Met glyfosaat raak je gewoon heel goedkoop van je onkruiden af. En dat is heel prettig in een teelt waar de marges toch al niet zo groot zijn.''

Image And Text2