'We moeten planten niet béter maken, maar weerbaarder maken'. Raymond Haarman herhaalt deze zin een aantal keren tijdens het gesprek. En ook de volgende zin gaat meermaals over tafel: 'We moeten als kwekers minder met ziektebestrijding en meer met gewasgezondheid bezig zijn.' Het is duidelijk dat het thema plantweerbaarheid de boomkweker volop bezighoudt. ,,Ik denk dat deze omslag in denken bij mij een jaar of tien geleden is ingezet. Door een slimmer samenspel van klimaatbeheersing, bemesting en preventieve biologische gewasbescherming kunnen we planten sterker maken en minder afhankelijk van curatieve chemische middelen. Bovendien zijn we met deze aanpak toekomstbestendiger. Onze afnemers – en ook zijn klanten – willen dat we steeds meer vergroenen in onze gewasbescherming'', zegt hij tijdens een ronde door de kassen.

Een belangrijke schakel in het weerbaarder maken van planten is de bemesting. Haarman vertelt de afgelopen jaren te zijn overgeschakeld naar vier verschillende voedingsschema’s. ,,We maken nu vloeibare mestbakken voor groei, voor gematigde groei, voor afharden en voor het remmen van de planten. Door die extra stappen verfijnen we de bemesting en houden we de planten in elk stadium actief, zonder overmatige groei. Ook zien we dat de stevigheid en weerbaarheid van de planten veel beter is geworden.’’ Volgens de kweker is er heel veel te halen met een uitgekiende bemestingsstrategie, al blijft het wel een enorme puzzel. ,,Elk seizoen leren we bij en komen we weer een stapje vooruit.’’
Ook op het gebied van klimaatbeheersing wordt er continu gezocht naar verbeteringen. Haarman wijst daarvoor op de speciale ventilatoren die tussen de verwarmingsbuizen zijn geplaatst. ,,Daarmee kunnen we tijdens de winterperiode veel lucht verplaatsen, zonder dat het tocht veroorzaakt. Wanneer het koud is drukken we de warme lucht tussen de verwarmingsbuizen naar beneden waardoor we de warmte egaal verdelen - en daardoor ook flink op gas besparen. Omgekeerd kunnen we via luchtverplaatsing ook de schimmeldruk laag houden en relatief veel vocht per kuub lucht afvoeren. Ook daarmee werken we aan méér gewasgezondheid en minder ziektebestrijding’’, zo legt hij uit.

Omdat Haarman vooral stekken van zuurminnende heesters met een fijn wortelgestel kweekt, liggen wortelziekten voortdurend op de loer. Daar komt bij dat het stekmateriaal behoorlijk dicht op elkaar wordt gezet, waardoor er eigenlijk altijd wel enige ziektedruk is.
De belangrijkste ziekten op het bedrijf zijn Botrytis (smut) en bladvlekkenziekte. Met name de eerste – Botrytis – is een geduchte tegenstander die eigenlijk in alle cultivars op het bedrijf de kop op kan steken. Haarman vertelt dat hij deze ziekte al bijna tien jaar preventief met het biologische fungicide Serenade bestrijdt. ,,En dat gaat ontzettend goed! In Euonymus, een soort die toch behoorlijk gevoelig is voor Botrytis, hebben we maar een heel enkele keer terug hoeven grijpen naar een chemische fungicide. Dat zegt toch wel wat over de krachtige werking van Serenade’’, aldus de kweker. 

Om de winterperiode 'schoon' door te komen spuit Haarman al zijn stekmateriaal vanaf eind oktober/begin november om de veertien dagen met Serenade (500 ml per 100 l water + uitvloeier). Met een maximum van negen behandelingen per jaar haalt hij zo ongeveer het einde van februari.  ,,Daarmee overbruggen we precies de meeste gevaarlijke periode. Vanaf maart is de bladnatperiode namelijk alweer wat kleiner geworden, zijn de planten alweer wat actiever en zijn er meestal ook weer meer mogelijkheden om vochtige lucht af te blazen.’’
Omdat Botrytis nu volledig biologisch kan worden bestreden, schat Haarman dat hij ongeveer een kwart minder chemie gebruikt dan voorheen. ,,En dat is hoe dan ook winst. Voor mij, voor mijn afnemers én voor de consument’’, zo stelt hij. Tegen bladvlekkenziekte (en ook Phytophthora) blijven voorlopig wel chemische middelen nodig om de stekken gezond te houden. ,,Maar gelukkig laat Serenade zich prima mengen met chemische fungiciden (en ook Soriale®) waardoor we alle noodzakelijke bescherming mooi binnen die tweewekelijkse Serenade-cyclus kunnen uitvoeren. Dat houdt de gewasbescherming helder en overzichtelijk.’’ Voor wat betreft de kwaliteit en het percentage uitval in zijn teelten ziet Haarman geen verschil tussen het gebruik van chemische middelen voorheen en het gebruik van Serenade nu. ,,We hebben al jaren een heel stabiele productie; daar heeft de inzet van Serenade eigenlijk niets aan veranderd. Je kunt dus wel stellen dat we zonder al te veel moeite en aanpassingen behoorlijk wat biologischer zijn gaan werken'', zo besluit de kweker.

^{Soriale® is een geregistreerd handelsmerk van BASF}