Alternaria solani
Alternaria
Ziektebeeld
Deze aardappelziekte in het aardappelblad wordt door de schimmel Alternaria solani veroorzaakt. Al vroeg, vanaf begin juni, worden op de bladeren verspreide, eerst puntachtige, snel groter wordende, donkerbruine bladvlekken gevormd. Zij vertonen meestal kenmerkende concentrische kringen. De overgang van ziek weefsel naar gezond weefsel is scherp begrensd. De onderste bladeren worden het eerst getroffen. Alternaria kan verward worden met Botrytis, Phytophthora of symptomen van magnesiumgebrek. Op de knollen produceert Alternaria solani droge rot.
Relevantie
Alternaria komt algemeen voor in alle teeltgebieden. Schade aan het loof treedt vooral op in gebieden met een landklimaat. Vooral regenbuien volgend op een droge periode zijn bevorderlijk voor een epidemie. Knolinfecties kunnen grotendeels voorkomen worden door het loof voor de oogst te doden.
Alternaria alternata
Druiven
Alternaria kan op het hout, de bloemtrossen en rijpe druiven waargenomen worden en groeit overwegend saprofytisch op beschadigd weefsel. Bij vochtig weer vormt de schimmel vooral op de trosstelen een dicht, wollig mycelium. De smaak van aangetaste druiven is zeer onaangenaam.
Ziektebeeld:
Het eenjarige hout kleurt lichtgrijs. Donkere, onregelmatige vlekken worden vooral in de buurt van de knopen zichtbaar. Op de knopen ontwikkelt zich een donkerbruin schimmelmycelium; dit belemmert het uitlopen echter niet, omdat de schimmel niet in de winterknoppen groeit. De aangetaste plekken zijn later haarden voor infectie van de trossen. Alternaria treedt zeer vaak op op trossen die door zonnebrand beschadigd zijn. Omdat de schimmel vaak samen met schimmels van het geslacht Cladosporium, die dezelfde symptomen veroorzaken, optreedt, wordt deze groep vaak als zwarte schimmels samengevat.
Alternaria spp.
Diverse gewassen
Alternaria is een schimmelgeslacht, dat behoort tot de ascomyceten. De meest agressieve soort is A. solani, die gezonde planten en ook knollen kan aantasten. Tegelijkertijd produceert de schimmel een giftige stof die het blad vernietigt.
A. alternata vertoont ongeveer dezelfde symptomen, maar wordt meer als een zwakteschimmel beschouwd. Deze soort tast dus vooral planten aan die al verzwakt zijn door veroudering, virusinfectie of stress.
In twee tot drie weken tijd kan een gewas geheel ten gronde gaan aan Alternaria. De bladeren worden vanaf de rand of vanaf de punt van het blad bruin. Deze verkleuring zet zich door naar het midden van het blad, met kleine ronde of rondhoekige bruinzwarte vlekken, waarin vaak concentrische ringen te zien zijn. De grootte van de vlekken varieert van enkele mm-ers tot 2 cm. Er ontwikkelt zich een zwarte, fluweelachtige aanslag op het weefsel.
Alternaria kan veel gewassen aantasten, onder andere aardappel, aardbei, tomaat, peen, prei.
Alternaria tenuis
Suikerbieten
Schadebeeld
Vanaf het bladuiteinde en de bladrand verschijnen bruine vlekken tussen de nerven van de oudere bladeren. Zwartgroene, fluweelachtige schimmelafzetting. Later aantasting van de nerven en verdrogen van het gehele weefsel.
Bevorderende factoren
Meestal secundaire aantastingen op bladeren met vergelingsziekte of magnesiumgebrek, of beschadigd door bijvoorbeeld hagel of hevige neerslag.
Preventie/bestrijding
Veroorzaakt zelden schade van betekenis. Er is geen behandeling vereist.
Aanwijzingen
Treedt wat later in het groeiseizoen op.
Verwarring mogelijk met
• Pseudomonas
Alternaria solani
Tomaten
Beginnend op de onderste bladeren vertonen zich grote, grijsbruine vlekken, die indrogen en dan typische concentrische ringen laten zien. De bladeren worden bruin en rollen in. Op de stam en de bladstelen zijn langgerekte, necrotische plekken te zien; op de vruchten zwarte, rotte plekken in de buurt van de kelk. De ziekte treedt voornamelijk in vollegrond op.
Ziekteverwekker
De ziekte kan bij zaad, stokken of door oogstresten in de bodem beginnen. Dezelfde schimmel komt ook bij aardappels voor. De ontwikkeling van de schimmel wordt vooral bevorderd door warm weer.