Sclerotinia sclerotiorum
Sclerotiënrot
Voorkomen
De schimmels treden versterkt op op percelen die al langer voor tuinbouw gebruikt worden. In kassen lopen voornamelijk herfst- en wintergewassen risico. Zij hebben een zeer groot scala aan waardplanten.
Van de groentesoorten worden onder andere bonen, cichorei, komkommer, wortel, rode biet, paprika, peterselie, sla, selderij, tomaat en ui aangetast.
Bij bonen, komkommer, wortel, tomaat: Sclerotinia sclerotiorum (stengelrot, verwelking);
Bij sla: Sclerotinia minor.
Ziektebeeld
Rottende plekken op de stengels, soms ook op andere plantendelen. Daarna verwelkingsverschijnselen of rot op de knollen en wortels, met name in de opslag. Bij sla verwelken de bladeren van buiten naar binnen. Op de rotte plekken ontstaat een sneeuwwit, donzig schimmelnetwerk. Later zijn in en op zodanig aangetaste plantendelen tot boongrote, zwarte puisten te vinden.
Ziekteverwekker
De schimmels kunnen in de bodem gedurende lange tijd ook saprofytisch, d.w.z. op afgestorven plantenmateriaal, leven. De slechts speldenknopgrote, zwarte puisten zijn de zeer resistente overlevingsorganen van deze schimmel (sclerotia), die onder de juiste omstandigheden bekervormige vruchtlichamen vormen, waarin sporen ontstaan. Wanneer de sclerotia eenmaal in de bodem terechtkomen, is deze de komende jaren besmet.
Sclerotinia sclerotiorum, S. minor
Sla, andijvie
Ziektebeeld
Na aantasting door Sclerotinia sclerotiorum verwelken de bladeren beginnend bij de buitenste bladeren. Wanneer de hele krop verwelkt en ineengevallen is, vindt rotting plaats. De schimmel vormt een wit schimmelnetwerk, waaruit zich later de zwarte sclerotia ontwikkelen. Er kunnen aanzienlijke opbrengstverliezen ontstaan.
Ziekteverwekker
Beide schimmels treden voornamelijk op op percelen die al langere tijd voor tuinbouw gebruikt worden. De sclerotia (overlevingsorganen) dienen voor de overwintering. Afhankelijk van de bodemvochtigheid kunnen zij ergens tussen een jaar bij droge omstandigheden en zeven jaar bij een natte bodem overleven.
Sclerotinia sclerotiorum
Ziektebeeld
Sclerotiënrot, ook wel rattenkeutelziekte genoemd, wordt door de schimmel Sclerotinia sclerotiorum veroorzaakt. Sclerotinia is een schimmelziekte met een grote waardplantenreeks. Onder andere erwten, bonen, wortelen, witlof, koolzaad, suikerbieten en aardappelen kunnen door deze schimmelziekte aangetast worden.
De ziekte openbaart zich in het veld in een vochtige periode als kleine lesies (aagetaste plekjes, waterig en lichter groen) in de bladoksels, die al snel uitgroeien tot grotere plekken, waarin een afwisselend groen en bruine streperige struktuur ontstaat. Zowel in stengelholtes als aan de buitenzijde van de stengel kan mycelium (schimmelpluis) gevormd worden, waarin uiteindelijk de sclerotiën (mycelium bolletjes, die sterk op rattekeutels lijken) ontstaan. Andere verschijnselen van Sclerotina zijn vergeling van het loof en omknakken van de stengels op op de plaats van de lesies.
Op aangetaste knollen kan schimmelpluis ontstaan, waarin weer sclerotiën worden gevormd.
Levenswijze
Sclerotinia is een grondgebonden ziekte, die op een perceel in de vorm van sclerotiën overblijft. Vanuit de sclerotiën kunnen bovengronds kleine trechtervormige oranje gele paddestoeltjes worden gevormd. De sporen, die in de paddestoeltjes worden geproduceerd, worden met de wind verspreid en kunnen vooral in een vochtige periode gevoelige gewassen op het veld aatasten. Een gewas kan ook rechtstreeks vanuit de sclerotiën worden aangetast.