Tabak-Rattle-Virus, TRV
Stengelbont en kringerigheid (Tabaksratelvirus/TRV)
Algemeen
Stengelbont en kringerigheid worden veroorzaakt door het tabaksratelvirus (TRV). Van het TRV komen verschillende stamen voor. stengelbont en kringerigheid zijn verschijningsvormen van verschillende stamen van het virus in resp. loof en knol.
Ziektebeeld
Aan het loof treden relatief zelden symptomen op en als dat wel het geval is meestal alleen maar op enkele stengels. De bladeren zijn geelachtig bont gevlekt en gebobbeld. Het virus veroorzaakt twee verschillende knolsymptomen, namelijk bruine vlekken en kringerigheid. Welke van beide ontstaat hangt sterk af van het ras. Het meest worden bruine vlekken waargenomen. De bruine vlekken zijn onregelmatig over het knolvlees verdeeld en variëren afhankelijk van het ras in grootte. Aan de buitenkant zijn er geen aanwijzingen aanwezig voor aantasting met bruine vlekken aan de binnenkant. Daarom moeten de knollen doorgesneden worden. Bij kringerigheid vertonen de knollen op het oppervlak bruine, necrotische kringen (afgestorven weefsel), die zo diep in het knolvlees kunnen reiken dat kringen gevormd worden. In tegenstelling tot PVY ontbreken echter in het begin de uitstulpingen en gaan de kringen aanzienlijk dieper het knolvlees in. De symptomen ontstaan gewoonlijk pas in de opslag.
Relevantie
Het optreden van symptomen in de knollen is sterk afhankelijk van het ras (zie lijst aardappelrassen) en de standplaats. TRV treedt bij voorkeur op zandige en anmoorachtige gronden op. De ziekte wordt overgedragen via vrij levende nematoden van het geslacht Trichodorus en Paratrichodorus. Sterk door bruine vlekken aangetaste knollen en knollen met kringerigheid kunnen niet meer vermarkt worden als consumptieaardappels en worden door de aardappelverwerkende industrie ook niet meer geaccepteerd als zetmeelaardappels.