In de rubriek Jong & Ondernemend laten we jonge ondernemers in de land- en tuinbouw aan het woord. Hoe runnen zij hun bedrijf? Welke kansen en bedreigingen zien ze binnen hun vakgebied? En vooral: hoe zien zij de toekomst tegemoet?
In deze aflevering: Arjan Lokker (23) uit Den Bommel (Z-H).
Een landbouwbedrijf met een flink aantal akkerbouw- en groentegewassen, een landwinkel, 2300 m² aardbeienteelt, waarvan 1300 m² onder glas en sinds kort ook een aardbeien drive-in.
Bij de familie Lokker in Den Bommel (Z-H) gebeurt vooral héél veel.
Arjan Lokker, die samen met zijn ouders Anton en Corina het bedrijf runt, wordt er alles behalve nerveus van. Hij vindt de variatie in werk juist leuk en uitdagend. ,,Voor de langere termijn wil ik alle takken binnen ons bedrijf zoveel mogelijk bij elkaar aan laten sluiten, zodat het voor bezoekers een mooi uitstapje wordt om naar ons toe te komen.’’
Arjan Lokker (23) runt samen met zijn ouders Anton en Corina een veelzijdig land- en tuinbouwbedrijf in Den Bommel (Z-H). Naast 20 hectare akkerbouw (aardappelen, graan bieten), teelt het bedrijf diverse groenten (o.a. bloemkool, spitskool, rode kool en andijvie), bestemd voor de eigen landwinkel. Daarnaast teelt het bedrijf aardbeien (1300 m² onder glas en 1000 m² op stellingen) waarvan de oogst volledig aan huis – via de landwinkel en aardbeien-drive-in - wordt verkocht. Naast het eigen bedrijf heeft Lokker ook nog een fulltime baan bij een loonbedrijf in de buurt.
Wanneer wist je dat je in het bedrijf wilde stappen?
,,Dat zal rond m’n 15de zijn geweest. Ik zat toen in een leerwerktraject bij het loonbedrijf waar ik nu nog steeds werk. Akkerbouw vond ik altijd al mooi, met name vanwege de techniek en het trekkerwerk. Maar ik hou ook van variatie. Binnen ons eigen bedrijf is die variatie er altijd geweest – met akkerbouw, groenten, aardbeien en een landwinkel.
Vooral de aardbeienteelt – die mijn ouders al kleinschalig hadden opgezet voor de boerderijwinkel - ben ik de afgelopen jaren steeds interessanter gaan vinden. Ik ben daarom een paar keer gaan kijken bij een grote aardbeienteler in West-Brabant; dat heeft het laatste duwtje gegeven om die teelt echt serieus op te gaan pakken.’’
Wat is er veranderd sinds je in het bedrijf zit?
,,De belangrijkste verandering is de kas van 1300 m² die we afgelopen jaar gebouwd hebben. Daarvoor hadden we de aardbeien deels in tunnels, maar die zijn drie keer volledig verwoest door de wind. Omdat de tunnels niet verzekerbaar zijn, was het telkens weer een grote schadepost. Na de laatste keer – dat was begin 2024 - waren we het zat en hebben we stap naar een nieuwe kas gezet.
Hoewel ik best technisch ben aangelegd, was het toch nog wel lastig om alle technologie die zo’n kas met zich meebrengt goed te begrijpen en te sturen. Variabelen als luchtvochtigheid en temperatuur gedragen zich heel anders dan in tunnels; daar moet je echt wel mee leren werken. In het begin hebben we de nodige opstartproblemen gehad – vooral door fouten in de digitale aansturing. Daardoor hebben we in enkele hoeken van de kas behoorlijk last gehad van meeldauw. De laatste maanden hebben we de teelt gelukkig goed op de rit gekregen, maar het blijft een leerproces om voortdurend kwaliteit te kunnen leveren.
Een tamelijk recente verandering is de aardbeien drive-in die we in mei hebben geopend. Dat is nu al een schot in de roos! De afgelopen weken liep het storm – vooral op de zaterdagen. Toen stonden er letterlijk files voor ons bedrijf. Soms hebben we meer dan 300 auto’s op een dag. Die gaan voor een deel ook naar onze landwinkel, waardoor ook daar de omzet enorm is gestegen. Opvallend is dat er veel jonge mensen naar de drive-inkomen. Die willen dan een Aardbei Dubai pistachebeker met verse aardbeien, pistache crème en kadayif (zeer fijne, zoete deegdraden, red.). Via sociale media worden er allerlei video’s en beelden daarvan gedeeld; dat is super leuk! Dagelijks verkopen we nu via de drive-in zo’n 200 tot 250 kilo aardbeien.’’
‘DE AFGELOPEN WEKEN LIEP HET STORM BIJ ONZE AARDBEIEN DRIVE-IN, VOORAL OP DE ZATERDAGEN. TOEN STONDEN ER FILES VOOR ONS BEDRIJF.’
Waar wil je de komende jaren met het bedrijf naar toe?
,,Het liefst zou ik nog wat meer de kant van de horeca op willen. We hebben al een plan klaarliggen voor de bouw van een restaurant. Die zou dan tegen de aardbeienkas gebouwd moeten worden, zodat bezoekers daar mooi zicht op hebben. Op dit moment zijn we nog in gesprek met de gemeente over een vergunning hiervoor. We gaan zien of het lukt… Voorlopig staat het even op een laag pitje.
De klandizie voor het restaurant zie ik in ieder geval wel voor me. We zitten met ons bedrijf vlak naast de N59 – een belangrijke weg richting de Zeeuwse stranden. Als maar één procent van de weg af gaat richting ons restaurant, dan ben ik al heel tevreden!’’
Wat zie je als grootste uitdagingen - of knelpunten – voor de komende jaren?
,,Dat zijn toch wel de steeds grotere beperkingen op gewasbeschermingsmiddelen. Wij merken dat bij al onze gewassen; het wordt steeds lastiger om ziekten en plagen eruit te houden met de beschikbare middelen. Deze beperkingen hebben ook een duwtje gegeven om aardbeien in de kas te gaan telen; daar zijn veel meer mogelijkheden om met natuurlijke vijanden te werken dan in de buitenteelt.
Ik merk ook dat klanten steeds vaker vragen hebben over gewasbescherming. Meestal zijn dat belangstellende vragen, die ik zo eerlijk mogelijk probeer te beantwoorden. Maar als ze al beginnen met de vraag of het ‘gif-aardbeien’ zijn of onbespoten aardbeien, dan heb ik minder zin om te reageren.’’
Hoe zie je de toekomst tegemoet? Ben je over tien jaar nog aardbeienteler?
,,Over tien jaar ben ik zeker nog aardbeienteler; de kas is immers net gebouwd!
Voor de langere termijn wil ik alle takken binnen ons bedrijf zoveel mogelijk bij elkaar aan laten sluiten, zodat het voor bezoekers een uitstapje wordt om naar ons toe te komen. Daarvoor zullen we de boerderijwinkel moeten moderniseren en ook de huidige speeltuin en de kinderboerderij grondig moeten renoveren en uitbreiden. Er is dus nog genoeg werk aan de winkel!’’
Wat vind je het mooiste aan je vak?
,,Het mooiste vind ik dat we al onze producten rechtstreeks aan onze klanten verkopen. Dat geeft gewoon heel veel voldoening. Daarnaast hou ik erg van de variatie binnen ons bedrijf. De zorg over de verschillende teelten, de verkoop in de landwinkel, het contact met mensen; ik zou het allemaal niet willen missen.’’
Tot slot: welk advies zou je startende collega’s mee willen geven?
,,Ga ervoor! Steek zo veel mogelijk tijd en energie in het bedrijf en blijf vooral positief. En verder: probeer het net even anders te doen dan de grote massa. Hoe unieker je als bedrijf bent, hoe meer mogelijkheden zich aandienen.’’