Uit het niets een boomkwekerij beginnen? Het kán, zo bewijst Niek Jonkers uit Broekhuizenvorst (Lb.). In 2020 startte hij als 18-jarige met 1,5 hectare grond. Nu, vijf seizoenen later, is zijn bedrijf gegroeid naar 16 hectare. Het volgende doel is een eigen bedrijfslocatie met loods. En daarna een eigen kluitsteekmachine. ,,Natuurlijk heb ik wel eens gedacht: waar ben ik aan begonnen? Maar met doorzettingsvermogen en de nodige hulp van collega’s kun je ver komen.’’
Niek Jonkers (23) heeft een boomkwekerijbedrijf in Broekhuizenvorst (Lb.). Op ca. 16 hectare teelt hij voornamelijk haagplanten (o.a. laurier, taxus, conifeer en hulst) en sierheesters (o.a. kornoelje, sering, magnolia en hortensia).
Wanneer wist je dat je boomkweker wilde worden?
,,Ik ben opgegroeid op een boomkwekerijbedrijf, dus de interesse voor het vak heb ik al vroeg meegekregen. Maar dat ik zélf boomkweker zou worden, was niet vanzelfsprekend. Mijn vader is namelijk in 2006 overleden. Ik was toen 3 jaar oud. Mijn oom heeft het bedrijf toen nog meerdere jaren voortgezet, maar uiteindelijk is het in 2018 verkocht. Rond die tijd zat ik nog op het Citaverde-college (nu Yuverta, red.) en deed ik de richting boomkwekerij. Na school ben ik gaan werken bij het bedrijf EuroTree in Melderslo. Daar is niet alleen mijn passie voor de boomkwekerij gegroeid, maar ook de wens om een eigen bedrijf te beginnen en op te bouwen. Gelukkig heb ik daar alle medewerking voor gekregen van EuroTree, zowel voor wat betreft tijd en vrijheid als ook voor het lenen van machines. Sinds begin dit jaar ben ik uit loondienst en volledig zelfstandig.’’
Hoe zijn de afgelopen jaren gegaan?
,,Eigenlijk best goed. Ik heb het areaal gestaag uit kunnen bouwen van 1,5 hectare in 2020 naar ongeveer 16 hectare nu. Daarbij heb ik veel steun gehad van collega’s in de omgeving. Ze gunnen me om een volwaardig bedrijf op te bouwen en zien me vooral als collega en niet als concurrent. Dat geeft me vertrouwen en energie om door te gaan.’’
Zijn er ook zaken die je hebben verrast of die tegenvielen?
,, Hm… Dan denk ik als eerste aan het kletsnatte voorjaar van 2024. Op de wat lager gelegen stukken zijn toen behoorlijk wat planten kapot gegaan. Dat heeft me flink geld gekost.
Verder waren de eerste twee, drie jaren financieel gezien best een uitdaging, omdat je als beginnend boomkweker wél een hoop kosten hebt maar nog nauwelijks inkomsten genereert. Investeren is daardoor lastig. Ik maak nu nog veel gebruik van de loonwerker, omdat ik dure machines - zoals bijvoorbeeld een kluitsteekmachine – gewoon niet kan betalen. Verder werk ik nog veel met wat oudere machines. Die zou ik graag willen vervangen, maar daar moet dan wel geld voor zijn...
Gelukkig is het afgelopen seizoen goed verlopen en heb ik veel leverbare planten goed kunnen verkopen. Voor dat geld heb ik onder meer een nieuwe regenhaspel gekocht.
Met de oude was heel vaak iets aan de hand; daar ben ik nu in ieder geval van verlost.’’
‘Mogen we over vijf jaar nog wel met onze veldspuit door het dorp en met onze haspel het veld in?’
Waar wil je de komende jaren met het bedrijf naar toe?
,,Mijn grootste wens is om een eigen bedrijfslocatie te hebben met een loods. Nu huur ik deze nog van een vriend. Ik zoek al best een tijdje naar een eigen plek, maar voorlopig valt het nog niet mee. Het moet namelijk wel in beetje in de buurt zijn van mijn percelen en liefst moet er ook wat ruimte zijn voor uitbreiding, bijvoorbeeld voor een woonhuis. Nu woon ik nog bij mijn ouders – wat trouwens ook prima is, hoor!
Daarnaast zou ik nog wel wat uit willen breiden in areaal. 20 tot 25 hectare – met één of twee man personeel erbij – komt wat mij betreft aardig in de buurt van het ideale plaatje. Maar ook dat is lastig: grond wordt hier steeds schaarser en personeel vinden dat bereid is in weer en wind buiten te werken is ook niet zo makkelijk.’’
Wat zie je als grootste uitdagingen - of knelpunten – voor de komende jaren?
,,Dan denk ik vooral aan de beschikbaarheid van grond. In deze regio wordt veel afgegraven voor natuur; die grond zijn we dus kwijt voor de boomteelt. Daarnaast is er de dreiging van spuitvrije zones rondom dorpskernen, waardoor ook vele hectares verloren gaan voor boomkwekers.
Verder maak ik me ook wel zorgen over de toenemende discussies rondom gewasbeschermingsmiddelen en het beregenen van gewassen. Mogen we over vijf jaar nog wel met onze veldspuit door het dorp en met onze haspel het veld in? Er zijn burgers die nu al eisen dat we van tevoren vertellen wanneer en wat we gaan spuiten en ook wanneer we gaan beregenen. Je zou kunnen zeggen: prima, dan vertellen we dat, maar het getuigt niet echt van vertrouwen, laat staan waardering voor onze sector…’’
Ben je over tien jaar nog boomkweker?
,,Ja, daar ga ik wel van uit! De vraag naar haagplanten en sierheesters zal de komende jaren alleen maar blijven groeien, zo verwacht ik. Dus: het perspectief is gewoon goed. Verder hoop ik over tien jaar een volwaardig, goed gemechaniseerd bedrijf te hebben. Liefst met één of twee man personeel, zodat het bedrijf ook doordraait als ik er eens niet ben.’’
Wat vind je het mooiste aan je vak?
,,Het hele traject van aanplanten tot verkoop vind ik mooi. Vooral de afwisseling zou ik niet willen missen. Maar als ik dan toch iets specifieks moet kiezen: de trots wanneer je over het veld loopt en alles staat er prachtig bij. Dat je denk: hier doe ik het allemaal voor!
(even later…) …en waar ik zeker ook van geniet: het moment dat er euro’s binnenkomen. Want ja, daar doe ik het ook voor!’’
Tot slot: welk advies zou je startende collega’s mee willen geven?
,,Ten eerste: blijf niet denken, maar begin gewoon. Het traject om een mooi bedrijf op te bouwen is namelijk best lang. Verder zeg ik: je hoeft niet alles zelf te weten of te bedenken. Vraag ervaren collega’s om hulp of advies. De meesten doen dat graag, zo heb ik de afgelopen jaren ervaren.’’
In de rubriek Jong & Ondernemend laten we jonge ondernemers in de land- en tuinbouw aan het woord. Hoe runnen zij hun bedrijf? Welke kansen en bedreigingen zien ze binnen hun vakgebied? En vooral: hoe zien zij de toekomst tegemoet? In deze aflevering: Niek Jonkers (23) uit Broekhuizenvorst (Lb.).