Toelating voor biologische bestrijder tulpengalmijt

Tulpengalmijt zorgt voor een grote druk in de tulpenbranche. Op dit moment biedt Movento nog uitkomst bij de bestrijding van dit beestje, maar na 30 oktober 2025 is het middel niet langer toegelaten.

„Dat is echter niet de reden dat wij al in 2016 met proeven voor FLiPPER begonnen”, vertelt manager Jolanda Wijsmuller van Bayer. „Ons idee was om een middel te ontwikkelen dat je in combinatie met Movento zou kunnen gebruiken. Door de beide middelen afwisselend in te zetten, kun je een sterker systeem opbouwen. Helaas komt Movento te vervallen. Gelukkig is de toelating voor FLiPPER nu wel geregeld zodat kwekers in elk geval een alternatief hebben.”

MIDDEL UIT OLIJFOLIE

FLiPPER is een biologisch middel om galmijt te bestrijden. Het bestaat uit vetzuur en is een bijproduct vanuit de productie van olijfolie. Wijsmuller: „Vetzuren worden wel vaker ingezet als biologische bestrijder. Afhankelijk van de lengte van de koolstofketen hebben ze een verschillend werkingsspectrum. FLiPPER heeft een insecticide- en acaricidewerking en is effectief tegen zuigende insecten in teelten zoals mijten, trips, witte vlieg en luizen. Afdoding vindt plaats binnen 24 uur en al na 30 minuten stoppen de insecten met zuigen.” Tijdens de eerste proeven in 2016 en 2017 zagen de onderzoekers al ’mooie effecten’ door het gebruik van FLiPPER. „Besmette bollen werden gedompeld in 1 procent FLiPPER en dat gaf al effect.

Afb. 1  Gedompeld in 1% FLiPPER Plus

Afb. 2  Onbehandeld

FLiPPER was dan ook al enige tijd op de markt via de Regeling Uitzonderlijke Bestrijdingsmiddelen (RUB) als overgang naar een reguliere registratie. We wilden toe naar een brede toelating in de land- en tuinbouw. De recente toelating is nu gerealiseerd voor de bedekte teelten in vrijwel alle land- en tuinbouwgewassen met uitzondering van de paprika.” In de bollenteelt is de uitbreiding gerealiseerd in de bedekte teelt van tulpen.

Over hoe FLiPPER werkt, vertelt Alex de Waard, adviseur bij Bayer: „FLiPPER is een contactmiddel en de mijt moet er dus goed door worden geraakt. Dat is tegelijkertijd de grootste uitdaging. Als de mijt eenmaal in de bol zit, wordt het uitermate lastig om er met het middel bij te komen. Dompeling is de beste methode. Kwekers zijn daarin terughoudend vanwege de uitdagingen rondom fusarium. Dus zijn we gaan onderzoeken hoe je FLiPPER het beste kunt toepassen terwijl tegelijkertijd de fusariumdruk tot een minimum wordt beperkt.”

Hiervoor heeft Bayer proeven uitgezet bij Vertify. „In 2023 hebben we naast praktijkproeven ook detailproeven bij Vertify gedaan met onder andere ’Van Eijk’ en ’Jan Seignette’. We hebben de bollen in kuubskisten gedoucht met FLiPPER met goede resultaten. De tulpengalmijt werd tot een minimum beperkt. In het voorjaar van 2024 doen we proeven met een breder assortiment.”

                            ’Vergroenen is niet eenvoudig, maar er zijn wel mogelijkheden’

KORT NA OOGSTEN

De oplossing lijkt vooralsnog te liggen in het moment van behandelen. „FLiPPER werkt het beste als je de bollen kort na de oogst in het middel behandelt. Dan zitten de mijten nog aan de buitenkant van de bol en kun je ze goed raken. Dat levert een werking op van ruim 90 procent. We onderzoeken nog of er andere goede momenten van behandeling zijn, bijvoorbeeld tijdens de bewaring van de bollen. De komende tijd hopen we door middel van de proeven meer inzichten te verzamelen.”

Een aantal onderzoeksvragen ligt nog open. De Waard: „Onderzocht moet nog worden hoe stabiel FLiPPER is in de dompelvloeistof en wat de effecten zijn als het plantgoed wordt gedompeld. Ook kijken we nog verder naar de effecten van het schuimen of mafexen van de bollen en hoe stabiel het middel is als het wordt gemengd met andere fungiciden.”

Met de officiële toelating door het Ctgb op 27 maart 2024 is het middel nu beschikbaar voor de markt. Wijsmuller is blij met deze ontwikkeling. „Dit laat zien dat we hard bezig zijn om groene middelen breder beschikbaar te krijgen voor de bollenteelt. We zijn al vanaf 2016 bezig om een biologisch middel te ontwikkelen tegen tulpengalmijt. Zulke trajecten vragen tijd en kosten jaren onderzoek. Met FLiPPER komt er een effectief biologisch middel op de markt waar de sector actief mee aan de slag kan. Dat is goed nieuws. Vergroenen is niet eenvoudig, maar er zijn wel mogelijkheden. Ik denk dat het belangrijk is dat de bollensector dit ook uitdraagt. Laat zien wat er allemaal gebeurt en al wordt bereikt in het kader van duurzaamheid. Denk in communicatiekansen.”

Bestrijding tulpengalmijt stap voor stap

De bestrijding van tulpengalmijt werd in het verleden gedaan in de bewaarcel, met de toepassing van de actieve stof pirimifos-methyl. De Waard: „Daarna kwam Movento, dat een bladtoepassing is die je inzet op het veld. Met FLiPPER verschuift het moment van toepassing naar het bedrijf, waar kwekers het in principe vrij eenvoudig in de bedrijfsvoering kunnen verwerken. Zo kun je met FLiPPER weer een systeemsprong maken.” FLiPPER is vanwege zijn biologische karakter niet schadelijk voor de mens en veilig voor het gewas, bestuivers en nuttige insecten. Wijsmuller: „Het middel is bovendien een zeer geschikte partner in geïntegreerde spuitschema’s met andere insecticiden. Daarbij is het toegestaan in SKAL-gecertificeerde teelten.”

Meer informatie?

Bekijk ook onze gewaspagina "Tijd voor Tulpen" voor een compleet overzicht van artikelen, aanbevelingen, producten en meer.

Klik op het onderstaande logo voor meer product informatie en aanbevelingen, of neem contact op met uw lokale distributeur en/of adviseur.

^{Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de product informatie.}

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Hortipoint Mediaproducties