,,Het is te hopen dat de roest pas laat in het seizoen de kop op steekt en dat er daarna gauw wat koud winterweer achteraan komt. Alleen dan kunnen we deze schimmel – met hulp van de beschikbare preventieve middelen – nog enigszins de baas.'' Preiteler Maaike Hop schetst in een paar zinnen hoe groot de problemen met roest in de preiteelt zijn. Afgelopen kwakkelwinter zijn er heel veel kilo's op de snijtafel verloren gegaan. ,,Dat willen we liever niet nog een keer meemaken.''
Maaike Hop heeft samen met haar broer Toon en ouders Anton en Corry een vollegrondsgroentenbedrijf in Wagenberg (N-Br.). Ze verbouwen ca. 42 ha prei (jaarrond) en 23 ha andijvie. De volledige oogst gaat naar de snijderij (Hessing). Jan Timmers is adviseur vollegrondsgroenten, akkerbouw en veehouderij bij Handelsonderneming CJ. Klep in Etten-Leur.
Het is eind juni en het werk bij de familie Hop heeft zich behoorlijk opgestapeld. Behalve prei planten en aangieten, staat ook de oogst van de vroegst geplante percelen voor de deur. ,,Eigenlijk hadden we de eerste prei al moeten oogsten. Maar door de regen en kou en daarna de droogte heeft het gewas een achterstand opgelopen. In overleg met onze afnemer laten we het nog een ruime week doorgroeien. Dat scheelt toch weer in de kilo's'', zegt Maaike Hop, terwijl ze het zweet van haar voorhoofd veegt. Vandaag is ze druk is met het bevoorraden en aansturen van de plantploeg, die hoofdzakelijk uit scholieren bestaat. ,,We werken al jaren met jongelui en dat bevalt ons prima. Er komt er wel eens één niet opdagen, maar over het algemeen kunnen we er prima mee overweg.''
Grote zorgen over onkruidbestrijding
Maaike is een van de vier maten binnen de maatschap Hop, die zich volledig op de andijvie- en preiteelt richt. Prei is met 42 hectare het belangrijkste gewas. Deze wordt jaarrond geleverd aan de snijderij (Hessing). Daarnaast wordt er ook nog 23 hectare andijvie verbouwd.
Binnen de maatschap houdt Maaike zich het meeste bezig met de teelt – en dus ook met de gewasbescherming. Een belangrijke sparringpartner voor haar is adviseur Jan Timmers van Handelsonderneming C.J. Klep, die ook bij het gesprek aanwezig. Gevraagd naar de grootste knelpunten van dit moment, noemen Maaike en Jan allereerst het aanstaande verbod op Chloor IPC. ,,Daardoor wordt de onkruidbestrijding echt een enorm probleem – en dan met name de bestrijding van muur en brandnetel. Ik zou niet weten hoe we die straks eronder kunnen houden'', zegt Maaike. Jan vult aan dat er voor komend seizoen vrijwel alleen bodemherbiciden overblijven in de preiteelt, maar dat de werking daarvan sterk afhankelijk is van vocht. ,,Als de bodemherbiciden komend seizoen onvoldoende werken, dan blijft eigenlijk alleen mechanische onkruidbestrijding over. En handwerk, ook dat zal behoorlijk wat extra uren gaan kosten.'' Maaike ziet zo'n volledige mechanische onkruidbestrijding nog niet gebeuren. ,,We hebben 42 hectare prei. Dat is praktisch gewoon niet haalbaar om het helemaal mechanisch onkruidvrij te houden.''
Roestbestrijding flinke uitdaging
Voor wat betreft de ziekten richten de zorgen zich vooral op roest. Maaike vertelt dat het bedrijf er de afgelopen winter behoorlijk wat schade van heeft gehad. ,,De schimmel heeft de hele winter door de prei lopen te sudderen, waardoor we flink wat extra werk op de snijtafel hadden. Vooral in de hergroei-prei waren de problemen groot. Daarin hebben we veel kilo's weg moeten gooien. En daarbij mag je niet te zuinig zijn, want in de snijderij vallen die bruin-oranje stippen ook nog eens extra op.'' Hoewel roest vooral optreedt bij warm en vochtig weer, is dat volgens Timmers al lang niet meer het hele verhaal. ,,De laatste jaren zien we de schimmel onder bijna alle weersomstandigheden opduiken. Je kunt bij de bestrijding dus niet meer op het weer afgaan; vanaf half augustus is er een vrijwel continue dreiging'', zo stelt hij. Hoewel er door veredelaars hard wordt gewerkt aan resistente(re) rassen, liggen er met name voor het late segment nog geen rassen in het verschiet die de huidige zomaar even kunnen vervangen, zo weet de adviseur. ,,Voorlopig moeten we het dus hebben van een doordachte preventieve inzet van chemische middelen, waarbij we de beste middelen – Rudis en Amistar Top® – zo slim mogelijk in het schema moeten plaatsen.''
Rudis sterkste tegen roest
Omdat Rudis veruit de sterkste (preventieve) werking heeft tegen roest, zet Timmers dit middel bij voorkeur meteen bij de eerste bespuiting in. ,,Op die manier geef je de roestschimmel geen kans om zich te ontwikkelen en blijft de ziektedruk laag. Bovendien bestrijd je met Rudis ook meteen purper- en fluweelvlekken'', aldus de adviseur. Na twee tot drie weken volgt een tweede Rudis-bespuiting, waarbij de interval zover mogelijk richting de drie weken wordt 'uitgerekt'. ,,Doel is om het maximale aantal toepassingen van drie keer per seizoen zo ver mogelijk over het seizoen uit te smeren. Daardoor profiteren we het langst van de kracht van Rudis'', zo besluit Timmers.
Amistar Top® is een geregistreerd handelsmerk van Syngenta.