"Ik heb nooit iets ander gewild dan fruitteler worden"

Rob Verkooijen in Waalwijk (N-Br.) noemt zichzelf een 'geboren fruitteler'. Sinds 2017 zit de jonge ondernemer samen met zijn vader John en moeder Esther in een VOF. Hoofdtak is de teelt van 43 hectare peren (Conference, Sweet Sensation en Lucas). Daarnaast runt de familie een koelbedrijf (3500 ton) en voeren ze loonwerk uit voor collega-bedrijven.

In de rubriek Jong & Ondernemend laten we jonge ondernemers in de land- en tuinbouw aan het woord. Hoe runnen zij hun bedrijf? Welke kansen en bedreigingen zien ze binnen hun vakgebied? En vooral: hoe zien zij de toekomst tegemoet? In deze aflevering: Rob Verkooijen (25) uit Waalwijk (N-Br.).

Wanneer wist je dat je fruitteler wilde worden?

,,Dat was al van jongs af aan. Ik hielp al mee met snoeien toen ik amper kon lopen! Mijn ouders zetten me met laarzen en overall onder de bomen zodat ik het opschot kon verwijderen. Mijn vrienden kwamen ook altijd bij mij spelen, zodat we de boomgaard in konden. Er is eigenlijk geen moment geweest dat ik iets anders wilde dan dit. Wat dat betreft ben ik een geboren fruitteler.''

Hoe zijn de afgelopen vier jaar verlopen?

,,Voor mijn gevoel zit ik zowat m'n hele leven al in het bedrijf. Dat ik sinds vier jaar mededirecteur ben – en dus ook medeverantwoordelijk voor de resultaten – voelt daarom niet als een hele grote verandering. Wel heb ik gemerkt dat grote, toekomstgerichte beslissingen nu veel nadrukkelijker op mijn bordje komen. De onbevangenheid is er misschien iets vanaf gegaan, maar het plezier is er zeker niet minder om geworden.''

Waren er ook tegenvallers in de afgelopen vier jaar?

,,De grootste tegenvaller van de afgelopen jaren was de hagelbui in 2018. Net voor de pluk heeft die heel veel schade veroorzaakt in een aantal perenpercelen waar we nog geen hagelnetten hadden. Naar schatting 40 tot 60 procent van de oogst is daar weggevallen. In datzelfde jaar hadden we ook te maken met een flinke aantasting van perenbladvlo en dat juist weer op de percelen waar we wél hagelnetten hadden. Onder die netten is het op een bepaald moment net iets te warm geworden en hebben we de beginnende aantasting niet snel genoeg ontdekt. Met name in het midden van deze percelen, waar de natuurlijke vijanden het niet zo snel bij konden benen, hebben we toen de nodige schade moeten incasseren.''

Zijn er grote veranderingen doorgevoerd sinds je in het bedrijf zit?

,,Niet eens zozeer veranderingen, eerder verbeteringen. Zo heb ik de afgelopen jaren behoorlijk wat tijd gestoken in het op orde brengen van alle certificeringen op het bedrijf. Verder heb ik me veel bezig gehouden met de doorontwikkeling van de autonome trekker die inmiddels zes jaar op ons bedrijf loopt. Zo'n autonome trekker past hier goed omdat we over een aaneengesloten blok van 35 hectare beschikken die we rondom helemaal hebben afgesloten. Inmiddels zijn we zover dat alle bespuiting op dit blok helemaal autonoom worden uitgevoerd. Voor de percelen die wat verder buiten het bedrijf liggen hebben we trouwens nog steeds een normale boomgaardspuit. En eerlijk gezegd spring ik daar in het seizoen graag een keertje zelf op...''

Waar wil je de komende jaren naar toe met het bedrijf?

,,De komende jaren zetten we vooral in op het uitbreiden van de koelcapaciteit op ons bedrijf. Nu beschikken we over zo'n 3500 ton koelruimte. Over twee, drie jaar hopen we er een hal bij te hebben, waardoor we op zo'n 5000 ton uitkomen. Behalve in opslag van hardfruit, zie ook ook wel mogelijkheden voor opslag van andere producten zoals aardbeien- en bramenplanten en stekgoed voor bloemen. Wat mij betreft mag het wel wat diverser worden.

Ook bekijken we momenteel samen met een energiemaatschappij de mogelijkheden om zonnepanelen op onze hagelnetten te zetten. Het traject voor een vergunning loopt inmiddels; hopelijk krijgen we dat binnen een paar jaar ook voor elkaar.

Verder wil ik de teelt nog wat meer optimaliseren. En dat betekent vooral: werken aan efficiëntie, kwaliteit en duurzaamheid. Uitbreiding van het areaal is wat mij betreft niet aan de orde. Sterker nog; de afgelopen jaren hebben we het areaal juist teruggebracht van 75 naar 43 hectare door alle pachtpercelen af te stoten. Daardoor hebben we meer tijd gekregen om dingen béter te doen, zoals zo nog meer biologisch werken en een extra dunronde in de peren. Hierdoor is niet alleen de kwaliteit omhoog gegaan, maar houden we onder aan de streep ook meer over dan toen we nog 75 hectare peren hadden.''

Wat zie je als grootste uitdaging voor de toekomst?

,,De certificeringen worden steeds complexer en de eisen steeds hoger. Dat zie ik voor een familiebedrijf als het onze wel als een grote zorg. Verder wordt de gewasbescherming een steeds ingewikkelder hoofdstuk in de fruitteelt. In de praktijk krijgen we steeds meer situaties – en ook middelen – waarmee we eerder achteruit dan vooruit boeren. Zo gebruiken we nu soms drie of vier verschillende middelen tegen een plaag, waar we voorheen met één middel uit de voeten konden. En als het milieu of de biodiversiteit daar nou bij gebaat zou zijn... Vaak is dat helemaal niet het geval.

Waar ik me ook aan stoor is dat we in Nederland het meest schone fruit ter wereld telen – waarbij we soms aan hele rare protocollen of bijzonder strenge eisen moeten voldoen. En dat terwijl we vanuit het buitenland allerlei producten importeren die bij lange na niet aan onze standaard kunnen tippen. Die enorme ongelijkheid, daar heb ik het soms wel moeilijk mee...''

Hoe zie je de toekomst tegemoet? Ben je over tien jaar nog fruitteler?

,,Om die laatste vraag meteen maar te beantwoorden: absoluut! Uiteindelijk is er niks mooiers dan buiten bezig zijn. Samen met mijn vader en opa in de boomgaard bezig zijn, daar kan ik echt naar uitkijken!

En over de toekomst ben ik – ondanks de hiervoor aangehaalde ergernissen – ook best positief. Met de geplande uitbreiding van het koelbedrijf en de zonnepanelen op de hagelnetten versterken we ons bedrijf op meerdere vlakken en hebben we zogezegd meerdere poten om op te staan. Dat biedt zekerheid.''

Tot slot: welke tips of adviezen zou je startende fruittelers mee willen geven? ''

,,De belangrijkste tip is simpel: stap alleen in het bedrijf als je er echt plezier in hebt. Want dat heb je nodig om als ondernemer overeind te blijven. Soms ben je zeven dagen per week in de weer en dan nog kom je tijd te kort; dat hou je alleen vol als je plezier in het werk hebt. Verder zou ik willen adviseren: probeer meerdere poten onder je bedrijf te zetten, waardoor je bij tegenslag terug kunt vallen op een tak die wél goed loopt. En tot slot: denk niet alleen aan groter worden. Wij heb ons teeltareaal verkleind en zijn daar beter uitgekomen. Hard werken is niet erg, maar je moet het allemaal wel kunnen behappen.''