Blijven werken aan effectieve bestrijding van zwartvruchtrot
,,Een volledige bestrijding van zwartvruchtrot zie ik voorlopig niet gebeuren. We zullen het daarom moeten hebben van een slimme reeks maatregelen waarmee we de schimmel in eder geval zo veel mogelijk af kunnen remmen.'' Dat zegt Jan van Dillen, fruitteeltadviseur bij Van Wesemael. Sinds vorig jaar is hij betrokken bij een onderzoeksproject dat bloot moet leggen hoe zwartvruchtrot zo effectief mogelijk bestreden kan worden. Samen met collega-adviseurs van CAF en Fruitconsult worden daarvoor verschillende (geïntegreerde) bestrijdingsstrategieën getest op negen praktijkbedrijven.
Jan van Dillen is adviseur fruitteelt bij R. Van Wesemael BV.
Onvoorspelbaar en ongrijpbaar. Dat zijn de woorden die telkens terugkomen als het over zwartvruchtrot gaat. ,,En dat zal voorlopig ook wel zo blijven'', verwacht Jan van Dillen. Hij vertelt dat de schimmel in Zuid-Europa al vele tientallen jaren voor grote problemen zorgt in de fruitteelt. ,,En ook daar hebben ze er tot nu toe geen vat op gekregen.'' In Nederland is zwartvruchtrot vooral de laatste jaren bezig aan een opmars, al is die lang niet altijd even goed zichtbaar. ,,Grote schades zien we niet zo vaak, maar kleine aantastingen des te meer.
In mijn werkgebied Zuidwest-Nederland kun je de schimmel op vrijwel alle percelen vinden. Je moet er soms wel naar zoeken, maar juist dát maakt de ziekte extra gevaarlijk. Het is echt een sluipmoordenaar.'' Behalve onzichtbaar is zwartvruchtrot ook zeer onvoorspelbaar. ,,Wanneer ontstaan infecties nou precies? Hoe verloopt de sporenontwikkeling? En wanneer kun je die sporen het beste bestrijden? Op dat soort vragen hebben we nog steeds geen eenduidig antwoord'', vertelt de adviseur. Niettemin komen er wel steeds meer 'aanwijzingen' over het gedrag van de schimmel. Zo vermoedt Van Dillen dat veel infecties al in mei of juni ontstaan en dat deze pas in een stressvolle periode tot ontwikkeling komen. Pas enkele weken dáárna worden deze infecties ook daadwerkelijk zichtbaar. Zo waren er afgelopen seizoen drie belangrijke infectieperiodes tussen eind mei en eind juni. Deze kwamen in een paar hete weken in juli tot ontwikkeling en werden pas echt goed zichtbaar in de tweede helft van augustus. ,,Met zo'n grillig en onvoorspelbaar verloop van de ziekte zullen we in de toekomst meer rekening moeten houden.''
Preventieve maatregelen
Om zwartvruchtrot zo effectief mogelijk aan te kunnen pakken is het volgens Van Dillen allereerst van belang dat hygiënemaatregelen zoals het blad- en onkruidvrij houden van de zwartstroken consequent worden uitgevoerd. Verder doen fruittelers er goed aan om doorlopend te werken aan de vitaliteit van hun bomen, zodat deze minder gevoelig zijn voor stressvolle periodes. Dat kan bijvoorbeeld door plantversterkers te gebruiken, maar ook door het verbeteren van de waterhuishouding. Belangrijkste maatregel tegen zwartvruchtrot blijft voorlopig echter een sluitend preventief spuitschema. Maar ook daarmee kan de schimmel helaas niet volledig getemd worden. Volgens Van Dillen zijn er op dit moment een vijftal middelen die 'matig tot redelijk' werken tegen de ziekte, waarbij
Luna Experience, Switch® en Bellis® de sterkste drie zijn. ,,Momenteel komen we - met alle genoemde maatregelen samen - niet verder dan 70 tot 80 procent bestrijding. En dat is gewoon niet genoeg om de ziekte werkelijk een halt toe te roepen. We zullen dus verder moeten zoeken naar effectieve bestrijdingsmethoden'', zo vat Van Dillen de huidige stand van zaken samen.
Praktijkproject
Om zwartvruchtrot nog beter te 'begrijpen' en in de tang te krijgen is er vorig jaar een praktijkproject opgestart bij negen praktijkbedrijven in Zuidwest- en Midden-Nederland. Op alle negen bedrijven zijn vier proefobjecten neergelegd die op het eind van het seizoen met elkaar zijn vergeleken. Behalve de werking van verschillende praktijkschema's met fungiciden, zijn ook de effecten van onkruidbestrijder (en sporendoder) Basta en het biologische fungicide Trianum® onderzocht. Daarnaast is ook het RIMpro-infectiemodel - dat infecties van zwartvruchtrot voorspelt - in het onderzoek opgenomen. In de proeven 'strandden' alle toegepaste schema's tussen de 60 en 83 procent bestrijding. Van Dillen licht toe: ,,Het hoogste bestrijdingsniveau haalden we in een schema met Basta, Trianum, groeiregulator Regalis® in zeven bespuitingen in een tiendaags schema. Voor de praktijk is dat echter een erg intensief en onwenselijk schema. Daarom willen we toe naar een gerichtere aanpak, waarbij het RIMpro-model een grotere rol moet gaan spelen. Ook blijven we zoeken naar aanvullende maatregelen waarmee we de stressgevoeligheid van bomen kunnen verminderen of af kunnen vlakken. Je kunt daarbij denken aan de toepassing van aminozuren om de vitaliteit van bomen te vergroten, maar ook aan een nóg preciezere bemesting en - waar mogelijk - gerichtere watergift.''
'Blijven werken aan zwartvruchtrot'
Omdat op dit moment (eind maart red.) nog onzeker is of de praktijkproef dit jaar een vervolg krijgt, benadrukt Van Dillen tot slot nog graag even het belang van vervolgonderzoek. ,,Zwartvruchtrot komt in vrijwel alle perenpercelen voor. Daarmee heeft het een breed belang voor de fruitteelt. Daarnaast is het op dit moment de meest grillige, ongrijpbare en onvoorspelbare schimmelziekte in peer. Alleen dat feit zou al genoeg moeten zijn om voortdurend te blijven werken aan deze ziekte.''
Switch® is een geregistreerd handelsmerk van Syngenta Crop Protection
Bellis® en Regalis® zijn geregistreerde handelsmerken van BASF Agro
Trianum® is een geregistreerd handelsmerk van Koppert
