Meer inzet op duurzame landbouw, niet minder

Met Covid in het achterhoofd en Ukraine bovenaan de agenda is de toon in verband met de ‘Europese Green Deal’ veranderd. Waar voedsel- en energiezekerheid voorheen als een gegeven werden beschouwd, domineren zij nu het debat. Er worden vragen gesteld en er zijn partijen die vinden dat het wel wat minder kan met de ‘Europese Green Deal’.

Meer aandacht voor voedsel- en energiezekerheid is zeker terecht. Duurzaamheid gaat immers over het voorzien in al onze sociale, milieu en economische behoeften. Dat stopt niet bij klimaat en biodiversiteit. Een lagere duurzaamheidsambitie is echter een slecht idee. De huidige situatie vraagt niet om minder, maar om meer duurzaamheid.

Wat hiervoor nodig is zijn duidelijke doelen, de gereedschappen om deze te halen en ruimte voor alle landbouwers om hieraan bij te dragen :  duidelijke duurzaamheidsdoelen.

De huidige Green Deal is ambitieus maar niet duidelijk genoeg als het gaat om de landbouw. De nadruk ligt op het nemen van maatregelen zoals minder bestrijdingsmiddelen en kunstmest, meer biologische landbouw en het planten van bloemen, bomen en heggen tussen akkers en weiden.

Dat lijkt daadkrachtig, maar zegt niets over welke duurzaamheid we van de landbouw willen en of deze maatregelen de beste zijn om die te bereiken. Hoeveel CO₂ willen we bijvoorbeeld dat landbouwers opslaan in hun akkers en weiden. Hoeveel broeikasgassen mag de landbouw uitstoten. Wat voor voedsel, hoeveel en tegen welke prijs moeten landbouwers produceren en hoeveel biodiversiteit willen we op het veld en daarbuiten?

Een goed gevulde gereedschapkist

Als landbouwers weten wat de samenleving verlangt en mits beloning kunnen ze hun teeltsystemen daar effectief op inrichten. Of ze dat met bestrijdingsmiddelen, kunstmest of biologische landbouw doen is eigenlijk niet zo spannend. Het gaat erom dat ze de beschikking hebben over het beste gereedschap om de duurzaamheidsdoelen te halen. Een goed gevulde gereedschapskist is hiervoor nodig. De Green Deal zou dan ook meer aandacht moeten hebben voor het behoud van de gereedschappen waar landbouwers vandaag over beschikken en het doen van investeringen in innovatief nieuw gereedschap.

Belangrijk is bijvoorbeeld innovatie in de veredeling, gewasbescherming en precisielandbouw. Dit is urgent omdat landbouwers nu meer gereedschappen kwijtraken dan dat zij erbij krijgen. Verdere verduurzaming komt zo onder druk te staan.

Ruimte voor de landbouwer

Het halen van de doelen gaat alleen werken als alle landbouwers de ruimte krijgen om hier een bijdrage aan te leveren. Iedereen moet meedoen om de doelen te bereiken. Deze ruimte ontstaat als we landbouwers belonen voor het behaalde resultaat i.p.v. van hen af te rekenen op de manier waarop ze aan landbouw doen of omwille van de gereedschappen die ze gebruiken.

Het is namelijk niet relevant of een landbouwer zichzelf biologisch of conventioneel noemt, of een landbouwer liever chemie, biologie of iets anders gebruikt. Waar het om gaat, is de geleverde bijdrage aan de duurzaamheidsdoelen. Dit moeten we meten en belonen. “Meten is weten” moet daarom een prominente plek krijgen in de Green Deal. Het vergroot de effectiviteit omdat het continue verbetering mogelijk maakt en alle landbouwers de gelegenheid geeft om aan te haken. 

De klimaat, voedselzekerheid en biodiversiteitsuitdagingen waar we voor staan zijn dermate groot dat een duidelijkere en effectievere Green Deal nodig is. Niet minder, maar meer duurzaamheid door het stellen van duidelijk doelen voor de landbouw, toegang tot effectieve gereedschappen en alle landbouwers de mogelijkheid geven om bij te dragen door ze eerlijk te belonen voor hun geleverde bijdrage aan een duurzame landbouw.