09 november 2017
Resten van middelen op aardbeien
Aardbeien zijn een veilig, gezond en lekker product
Afgelopen weekeinde haalde regulier onderzoek van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) naar resten van gewasbeschermingsmiddelen op fruit uit 2016 het nationale nieuws. Dagblad Trouw opende met ‘Aardbeien zes keer giftiger dan ander fruit door ‘Cocktail-effect’.
Bayer hecht veel belang aan het juist gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, waarbij controle op residuen een belangrijk onderwerp is. Het onderzoek van de NVWA laat juist zien dat de gevonden residuen onder de wettelijke normen zitten. Daarom kunnen we concluderen dat deze aardbeien juist veilig én gezond zijn!
We geven graag een korte toelichting op een aantal belangrijke onderwerpen in de discussie.
Gewasbeschermingsmiddelen zijn veilig
Gewasbeschermingsmiddelen zijn uitgebreid onderzocht op veiligheid voor mens en milieu. Ze behoren tot de best onderzochte stoffen. Alleen veilige middelen worden door een onafhankelijke autoriteit tot de markt toegelaten.
Strenge normen voor residuen op groenten en fruit
Voor gewasbeschermingsmiddelen gelden strenge normen. Voordat een middel op de markt mag worden gebracht wordt tot in detail onderzocht bij welke hoeveelheid een middel veilig is voor de menselijke gezondheid. Voor de zekerheid verlaagt de overheid deze hoeveelheid met een factor 100 zodat een ruime veiligheidsmarge wordt ingebouwd. Dit zijn de toxicologische grenswaarden. Maar daar stopt het niet. Wat op een product mag zitten is minder. Deze hoeveelheid, ook wel maximale residulimiet (MRL) genoemd, wordt bepaald op basis van gebruik van het middel onder goede landbouwkundige praktijk. Dit gebruik ligt meestal ver onder de veiligheidsnorm. De resten middelen die de NVWA aantrof op aardbeien lagen vervolgens weer beneden de MRL.
Middelen kun je niet altijd optellen
Er zijn veel verschillende soorten gewasbeschermingsmiddelen, die ieder een eigen wettelijke normen voor veiligheid en maximaal residu hebben. Je kunt verschillende stoffen niet zomaar bij elkaar optellen, omdat de werking van veel stoffen verschillend is. Een voorbeeld: Stoffen in brandnetels veroorzaken bultjes op de huid, terwijl andere stoffen op het zenuwstelsel werken, zoals cafeïne in koffie. Deze effecten kun je niet bij elkaar optellen en het is dus niet nodig je zorgen te maken over gecombineerde effecten als je na een kopje koffie geprikt wordt door een brandnetel.
En zelfs als de werking van stoffen wel hetzelfde is, is er nog altijd de toxicologische veiligheidsmarge van 100. Dit compenseert ruimschoots voor het optellen van de verschillende stoffen. Als je in het geval van de aardbeien uit het onderzoek de stoffen bij elkaar optelt ligt de gevonden hoeveelheid nog steeds ver beneden de hoeveelheid die schadelijk zou kunnen zijn. Op basis van deze resten concluderen dat aardbeien giftig of zelfs zes keer giftiger dan andere vruchten zijn is dan ook niet correct.
In Europees verband wordt in het Acropolis project naar de risico’s van combinatie- of stapeltoxicologie gekeken. Dit project heeft op basis van de ontwikkelde kennis geen aanleiding gegeven tot het invoeren van extra veiligheidsmarges.
Meerdere opinies in de media
Ondertussen hebben diverse organisaties gereageerd op de berichtgeving:
http://www.agf.nl/artikel/165222/Er-is-niets-mis-met-de-Nederlandse-aardbei
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/11/04/-we-hoeven-niet-bang-te-zijn-om-aardbeien-te-eten-/
http://www.vilt.be/aardbeien-en-ander-fruit-zijn-volledig-veilig
https://nos.nl/artikel/2201231-toxicoloog-ik-laat-de-aardbeien-niet-staan.html
Ook verwijzen we graag naar het Voedingscentrum als het gaat om informatie over de veiligheid van gewasbeschermingsmiddelen:
Bayer hecht veel belang aan het juist gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, waarbij controle op residuen een belangrijk onderwerp is. Het onderzoek van de NVWA laat juist zien dat de gevonden residuen onder de wettelijke normen zitten. Daarom kunnen we concluderen dat deze aardbeien juist veilig én gezond zijn!
We geven graag een korte toelichting op een aantal belangrijke onderwerpen in de discussie.
Gewasbeschermingsmiddelen zijn veilig
Gewasbeschermingsmiddelen zijn uitgebreid onderzocht op veiligheid voor mens en milieu. Ze behoren tot de best onderzochte stoffen. Alleen veilige middelen worden door een onafhankelijke autoriteit tot de markt toegelaten.
Strenge normen voor residuen op groenten en fruit
Voor gewasbeschermingsmiddelen gelden strenge normen. Voordat een middel op de markt mag worden gebracht wordt tot in detail onderzocht bij welke hoeveelheid een middel veilig is voor de menselijke gezondheid. Voor de zekerheid verlaagt de overheid deze hoeveelheid met een factor 100 zodat een ruime veiligheidsmarge wordt ingebouwd. Dit zijn de toxicologische grenswaarden. Maar daar stopt het niet. Wat op een product mag zitten is minder. Deze hoeveelheid, ook wel maximale residulimiet (MRL) genoemd, wordt bepaald op basis van gebruik van het middel onder goede landbouwkundige praktijk. Dit gebruik ligt meestal ver onder de veiligheidsnorm. De resten middelen die de NVWA aantrof op aardbeien lagen vervolgens weer beneden de MRL.
Middelen kun je niet altijd optellen
Er zijn veel verschillende soorten gewasbeschermingsmiddelen, die ieder een eigen wettelijke normen voor veiligheid en maximaal residu hebben. Je kunt verschillende stoffen niet zomaar bij elkaar optellen, omdat de werking van veel stoffen verschillend is. Een voorbeeld: Stoffen in brandnetels veroorzaken bultjes op de huid, terwijl andere stoffen op het zenuwstelsel werken, zoals cafeïne in koffie. Deze effecten kun je niet bij elkaar optellen en het is dus niet nodig je zorgen te maken over gecombineerde effecten als je na een kopje koffie geprikt wordt door een brandnetel.
En zelfs als de werking van stoffen wel hetzelfde is, is er nog altijd de toxicologische veiligheidsmarge van 100. Dit compenseert ruimschoots voor het optellen van de verschillende stoffen. Als je in het geval van de aardbeien uit het onderzoek de stoffen bij elkaar optelt ligt de gevonden hoeveelheid nog steeds ver beneden de hoeveelheid die schadelijk zou kunnen zijn. Op basis van deze resten concluderen dat aardbeien giftig of zelfs zes keer giftiger dan andere vruchten zijn is dan ook niet correct.
In Europees verband wordt in het Acropolis project naar de risico’s van combinatie- of stapeltoxicologie gekeken. Dit project heeft op basis van de ontwikkelde kennis geen aanleiding gegeven tot het invoeren van extra veiligheidsmarges.
Meerdere opinies in de media
Ondertussen hebben diverse organisaties gereageerd op de berichtgeving:
http://www.agf.nl/artikel/165222/Er-is-niets-mis-met-de-Nederlandse-aardbei
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/11/04/-we-hoeven-niet-bang-te-zijn-om-aardbeien-te-eten-/
http://www.vilt.be/aardbeien-en-ander-fruit-zijn-volledig-veilig
https://nos.nl/artikel/2201231-toxicoloog-ik-laat-de-aardbeien-niet-staan.html
Ook verwijzen we graag naar het Voedingscentrum als het gaat om informatie over de veiligheid van gewasbeschermingsmiddelen: