Middelenlijst stichting Natuur en Milieu misleidend

Afgelopen dinsdag publiceerde de Stichting Natuur en Milieu (SNM) een rood - groene lijst van actieve stoffen in bestrijdingsmiddelen. SNM concludeert dat meer dan de helft van de bestrijdingsmiddelen in Nederland zeer giftig voor mens, (drink)water, bijen/insecten en bodem zijn. De politiek en supermarkten worden opgeroepen deze middelen te verbieden. Bayer plaats stevige kanttekeningen bij de communicatie door SNM, het gesuggereerde risico en de oproep deze middelen te verbieden.

Communicatie SNM misleidend

SNM concludeert, op basis van de classificatielijst, dat meer dan de helft van alle bestrijdingsmiddelen in Nederland zeer giftig zijn voor mens, (drink)water, bijen/insecten en bodem. Een dergelijke voorstelling van zaken is misleidend. Alle bestrijdingsmiddelen zijn door het onafhankelijke College voor de toelating van bestrijdingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeeld op risico’s voor mens en milieu en bij gebruik volgens het etiket veilig.

Lijst gaat niet over risico

SNM deelt alle actieve stoffen in bestrijdingsmiddelen in rood, oranje en groen in. Waarbij rode stoffen volgens SNM een hoog risico vormen. SNM verwart hierbij ‘gevaar’ en ‘risico’. Risico is namelijk de weging van gevaar en blootstelling. Een stof kan bijvoorbeeld intrinsiek toxisch (gevaarlijk) zijn voor bijen, maar als bijen niet worden blootgesteld aan de stof dan is er geen risico. Het gevaar (vergiftiging) treedt immers niet op. SNM heeft voor haar lijst niet naar de blootstelling gekeken.

De lijst gaat over actieve stoffen en niet over bestrijdingsmiddelen. Actieve stoffen zijn niet op de markt, het zijn ingrediënten van bestrijdingsmiddelen. Bestrijdingsmiddelen heb je in vele vormen (vloeibaar, korrel, coating, …) en worden op vele verschillende manieren gebruikt (spuiten, zaadcoating, druppelen, smeren, …).  Ieder middel en iedere gebruik levert een andere blootstelling. De aanwezigheid van een actieve stof in een middel is daarom onvoldoende om over het risico te oordelen.

Al het toegestane gebruik van bestrijdingsmiddelen in Nederland is door de experts van het Ctgb beoordeeld op risico’s (gevaar x blootstelling) voor mens en milieu. Een toelating wordt alleen gegeven als er geen onaanvaardbare risico’s zijn. Van rode of oranje risico’s is voor toegelaten middelen en de actieve stoffen daarin dan ook geen sprake. SNM is met haar lijst op de stoel van de onafhankelijke risicobeoordelaar het Ctgb gaan zitten. Zij heeft hierbij grove fouten gemaakt. 

Een verbod draagt niet bij aan duurzaamheid

Het door SNM geëiste verbod draagt niet bij aan duurzaamheid. Het gaat voorbij aan de realiteit van het telen van gewassen. Voor de bestrijding van ziekten, plagen en onkruiden heeft een teler een gevulde gereedschapskist nodig. Het schrappen van middelen die bij gebruik volgens het etiket veilig zijn, zet dit onnodig onder druk. Verlies van oogst door een gebrek aan middelen is alles behalve duurzaam.

Duurzaamheid is wel gebaat bij een schoner gebruik van bestrijdingsmiddelen. Sinds 1998 is door met name een schoner gebruik de milieubelasting van de gewasbescherming gemiddeld met 85% gedaald. Met aanvullende maatregelen kan deze belasting nog verder worden teruggebracht. Het is op basis van de meetgegevens in de bestrijdingsmiddelenatlas voor de sector heel duidelijk welke middelen voor teveel vervuiling zorgen en waar aanvullende maatregelen nodig zijn. De lijst van SNM draagt hier op geen enkele manier aan bij.   

Voor vragen en opmerkingen kunt u contact opnemen met Hinse Boonstra (hinse.boonstra@bayer.com, 06 46024177)